Soru:
Aşağıdaki iki şiir parçasını, temaları ve imgeleri açısından karşılaştırınız.
- Şiir A: "Ben bir ceviz ağacıyım Gülhane Parkı'nda / Budak budak, şerham şerham ihtiyar bir ceviz / Ne sen bunun farkındasın, ne polis farkında" (Nâzım Hikmet)
- Şiir B: "Ne doğan güne hükmüm geçer / Ne halden anlayan bulunur / Ah aklımdan ölümüm geçer / Sonra bu kuş, bu bahçe, bu nur" (Cahit Sıtkı Tarancı)
Çözüm:
💡 Bu iki metni, ortak bir konu olan "bireyin dünyayla ilişkisi" etrafında karşılaştıracağız.
- ➡️ 1. Adım: Tematik Karşılaştırma - Şiir A'da (Nâzım Hikmet) tema, toplum içinde görünmez olma ve yalnızlıktır. Şiir B'de (Cahit Sıtkı) ise tema, varoluşsal bir endişe ve hayatın güzelliklerine rağmen ölüm korkusudur.
- ➡️ 2. Adım: İmgesel Karşılaştırma - Şiir A, benzetmeyi (ceviz ağacı) kullanarak somut ve toplumsal bir imge yaratır. Şiir B ise kuş, bahçe, nur gibi soyut ve lirik imgelerle kişisel bir iç dünyayı resmeder.
- ➡️ 3. Adım: Ortaklık ve Farklılıkları Belirleme - Her iki şiir de yalnızlık duygusunu işler. Ancak Nâzım'ın yalnızlığı toplumsal bir çerçevede, Cahit Sıtkı'nınki ise bireysel ve felsefi bir çerçevededir.
✅ Sonuç olarak, iki şiir de bireyin dünyadaki konumunu sorgular; fakat biri bunu sosyal bir eleştiri, diğeri ise varoluşsal bir kaygı bağlamında ele alır.
