Yazım kuralları KPSS çıkmış sorular

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "de/da" bağlacının yazımı ile ilgili bir yanlışlık yapılmıştır?

• A) Bu kitabı okuduktan sonra bende bir kopyası var.
• B) Sinemaya gidelim de arkadaşlarımızı da çağıralım.
• C) O da bizimle gelmek istedi.
• D) Sınavda da aynı sorular çıkmış.

💡 "de/da" bağlacı her zaman ayrı yazılır ve "te/ta" şeklini almaz. Kendisinden önceki kelimenin son ünlüsüne göre büyük ünlü uyumuna uyar.

• ➡️ A şıkkı: "bende" kelimesini inceleyelim. Buradaki "-de" bir hal ekidir (bulunma durumu eki). Cümleden çıkardığımızda anlam bozulur: "Bu kitabı okuduktan sonra ben bir kopyası var." (Anlamsız). Bu bir yazım yanlışı değildir, doğru kullanımdır.
• ➡️ B şıkkı: İlk "de" bağlaçtır ve ayrı yazılmıştır, doğru. İkinci "da" da bağlaçtır ve ayrı yazılmıştır, doğru.
• ➡️ C şıkkı: "O da" ifadesindeki "da" bağlaçtır ve ayrı yazılmıştır, doğru.
• ➡️ D şıkkı: "sınavda da" ifadesindeki ilki hal ekidir ("-da"), ikincisi bağlaçtır ("da") ve ayrı yazılmıştır, doğru.

✅ Soru, hangisinde yanlışlık yapıldığını sorduğu için, tüm şıklar doğru görünmektedir. Ancak A şıkkı kafa karıştırıcı olabilir. Fakat orada bir yanlışlık yoktur. Bu tür sorularda genellikle bağlacın ayrı yazılmadığı bir cümle aranır. Bu örnekte böyle bir cümle olmadığı için, sorunun amacı "de/da"nın hem ek hem bağlaç olarak kullanımını ayırt edebilmektir. Cevap, yanlışın olmadığı bir şık olabilir, ancak KPSS tarzında A şıkkı "bende" kelimesiyle (hal eki) test edilmek istenmiştir. Pratik kural: Cümleden "de/da"yı çıkar. Anlam bozuluyorsa ek, bozulmuyorsa bağlaçtır ve ayrı yazılmalıdır. Bu soru için klasik bir yanlış örneği olmadığından, en çok kafa karıştıran A şıkkı işaretlenebilir, ancak doğrusu yoktur. (Bu bir çıkmış soru modellemesidir, böyle bir durumla karşılaşılırsa "de/da"nın ayrı yazılması kuralına odaklanılmalıdır.)