Soru:
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ayraç (parantez) ( ) işareti yanlış kullanılmıştır?
A) Bu eser (Kuyucaklı Yusuf) onun en sevdiği romandır.
B) Yarınki toplantıya (eğer zamanım olursa) mutlaka katılacağım.
C) Bu konuda (kitabın 35. sayfasında) ayrıntılı bilgi verilmiş.
D) O günlerde (çok çalıştığım günlerdi) hayatımın en verimli zamanıydı.
Çözüm:
💡 Ayraç işareti, cümlenin yapısıyla doğrudan ilgili olmayan, açıklayıcı bilgiler vermek için kullanılır. Ayraç içindeki ifade çıkarıldığında cümlenin anlam ve yapı bütünlüğü bozulmamalıdır.
- ➡️ A seçeneği: "Bu eser onun en sevdiği romandır." cümlesi eksiksizdir. Parantez içi, eserin adını belirterek açıklama yapmıştır. Kullanım doğrudur.
- ➡️ B seçeneği: "Yarınki toplantıya mutlaka katılacağım." cümlesi eksiksizdir. Parantez içi, katılma eylemine bir koşul eklemiştir. Kullanım doğrudur.
- ➡️ C seçeneği: "Bu konuda ayrıntılı bilgi verilmiş." cümlesi eksiksizdir. Parantez içi, bilginin nerede olduğunu belirtmiştir. Kullanım doğrudur.
- ➡️ D seçeneği: "O günlerde hayatımın en verimli zamanıydı." cümlesinde "O günlerde" ifadesi, parantez içindeki "çok çalıştığım günlerdi" ifadesi olmadan belirsiz kalır. Parantez içi, bir açıklama değil, "o günler"in tanımıdır ve cümlenin temel ögesidir. Bu nedenle iki kısa çizgi arasında verilmelidir. Ayraç kullanımı yanlıştır.
✅ Doğru cevap, ayraç içindeki ifadenin cümlenin anlam bütünlüğünü bozduğu D seçeneğidir.
