Soru:
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde noktalama işareti yanlışlığından kaynaklanan bir anlam karışıklığı vardır?
(I) Oku, adam ol baban gibi eşek olma.
(II) Genç, doktora gitmekten korkuyordu.
(III) Bu, çocuğun oyuncağı değil miydi?
(IV) Yarın, sınıfça bir gezi düzenliyoruz.
Çözüm:
💡 Bu soruda, virgülün kullanılmadığı durumlarda cümlenin anlamının nasıl değiştiğini kontrol etmeliyiz. Anlam karışıklığı, bir sözcüğün farklı türlerde (sıfat, isim, fiil) anlaşılabilmesi durumunda ortaya çıkar.
- ➡️ I. cümle: "Oku" ve "adam ol" arasında virgül olmazsa, "Oku adam ol" şeklinde yanlış bir anlam oluşur. Burada virgül doğru kullanılmıştır ve bir anlam karışıklığı yoktur.
- ➡️ II. cümle: "Genç" sözcüğünden sonra virgül vardır. Bu, "Genç"i hitap veya isim olarak ayırır. Virgül kaldırılırsa "Genç doktor" şeklinde bir sıfat tamlaması anlaşılabilir ve cümlenin anlamı tamamen değişir. Bu bir anlam karışıklığına örnektir.
- ➡️ III. ve IV. cümleler: Bu cümlelerdeki virgüller, vurgu veya ara söz için kullanılmıştır. Kaldırıldıklarında cümlenin temel anlamı değişmez, sadece vurgu kaybolur.
✅ Sonuç olarak, anlam karışıklığı II. cümlede ("Genç doktor" / "Genç, doktor..." anlamı) bulunmaktadır.