Soru:
Aşağıdaki cümlede ünlem işaretinin kullanımı ile ilgili bir hata var mıdır? Varsa düzeltiniz.
"Vay, başına gelenlere bak!."
Çözüm:
💡 Bu cümledeki noktalama işaretlerini yakından inceleyelim.
- ➡️ İlk adım, ünlem işaretinin hangi sözcükten sonra geldiğine bakmaktır. "Vay" sözcüğü, şaşma, hayret ifade eden bir seslenme sözüdür.
- ➡️ İkinci adım, kuralı uygulamaktır. Seslenme/hayret bildiren "vay" gibi sözcüklerden sonra ünlem işareti (!) konulmalıdır. Cümlede "Vay," şeklinde bir virgül kullanılmıştır. Bu, ilk hata.
- ➡️ Üçüncü adım, cümlenin sonundaki noktalamayı kontrol etmektir. Cümle "bak!." şeklinde bitmektedir. Bir cümle ya ünlemle (1) ya da noktayla (2) biter. İkisi bir arada kullanılamaz. Bu, ikinci hatadır.
✅ Sonuç: Evet, hata vardır. İki hatanın düzeltilmiş hali: "Vay! başına gelenlere bak." veya "Vay! Başına gelenlere bak!" şeklinde olabilir. En doğru kullanım, hayret ifadesinden sonra ünlem, cümlenin sonuna ise anlama göre nokta veya ünlem koymaktır.