Soru:
Bir şiirdeki ahenk unsurlarını açıklayarak aşağıdaki dizelerde bulunan ahenk unsurlarını (ölçü, uyak, redif, aliterasyon, asonans) tespit ediniz.
"Gül bükeyim deyü diken eline
Bülbül güle, gül bülbüle yâr olmaz"
Çözüm:
💡 Ahenk unsurlarını teker teker inceleyelim.
- ➡️ Ölçü (Vezin): Her dize 14 heceden oluşmaktadır. Bu, hece ölçüsünün 14'lü kalıbıyla yazıldığını gösterir.
- ➡️ Uyak (Kafiye) ve Redif: İlk dizenin son kelimesi "eline", ikinci dizenin son kelimesi "olmaz". Burada tam bir uyak yoktur. Ancak, "-e" sesleri her iki dizede de redif olarak kullanılmıştır. Rediften önce gelen "n" sesi ise yarım uyak oluşturur.
- ➡️ Aliterasyon (Ünsüz Tekrarı): "Gül bükeyim deyü diken" ifadesinde "d, k" ünsüzlerinin tekrarı dikkat çeker.
- ➡️ Asonans (Ünlü Tekrarı): "Bülbül güle, gül bülbüle" ifadesinde "ü, e" ünlü seslerinin tekrarı bir ahenk oluşturur.
✅ Sonuç: Şiir; 14'lü hece ölçüsü, yarım uyak, "-e" redifi, aliterasyon ve asonans gibi ahenk unsurlarıyla bezenmiştir.
