Soru:
Şinasi ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
- A) İlk özel gazete olan Tercüman-ı Ahvâl'i çıkarmıştır.
- B) "Sözün asıl beyanda bulunmaktır" anlayışını benimsemiştir.
- C) Edebiyatımızdaki ilk makale kabul edilen "Mukaddime"yi yazmıştır.
- D) Batılı anlamda ilk tiyatro eseri olan "Şair Evlenmesi"nin yazarıdır.
Çözüm:
💡 Bu soruda Şinasi'nin yaptığı "ilk"ler ve edebi kişiliği hakkındaki bilgimiz test ediliyor. Yanlış olanı bulmamız isteniyor.
- ➡️ A seçeneğini inceleyelim: İlk özel gazete, Şinasi ve Agah Efendi tarafından çıkarılan Tercüman-ı Ahvâl'dir. Bu ifade doğru.
- ➡️ B seçeneğini inceleyelim: Şinasi, "Sanat, toplum içindir" anlayışını benimser ve süslü anlatımdan ziyade, düşünceyi öne çıkaran, sade bir dil kullanır. "Sözün asıl beyanda bulunmaktır" onun bu anlayışını yansıtan bir sözdür. Bu ifade doğru.
- ➡️ C seçeneğini inceleyelim: Edebiyatımızdaki ilk makale, Şinasi'nin Tercüman-ı Ahvâl gazetesinin ön sözü olarak yazdığı Mukaddime'dir. Bu ifade doğru.
- ➡️ D seçeneğini inceleyelim: Batılı anlamda ilk tiyatro eseri, Şinasi'nin Şair Evlenmesi'dir. Bu ifade doğru görünüyor. Ancak soru yanlışı soruyor. Tüm seçenekler doğru mu? Hayır! Dikkat: A seçeneği yanlıştır. Çünkü Tercüman-ı Ahvâl, Agah Efendi ile birlikte çıkardığı ilk özel gazetedir. Fakat Şinasi'nin kendi başına çıkardığı ilk özel gazete Tasvir-i Efkâr'dır. Bu nüans sorunun püf noktasıdır. İlk özel gazete Tercüman-ı Ahvâl'dir ve Şinasi de kurucularındandır. Ancak sorunun A seçeneğindeki "İlk özel gazete olan Tercüman-ı Ahvâl'i çıkarmıştır" ifadesi, onu tek başına çıkaran kişi gibi göstermektedir ki bu eksik bir bilgidir. Bu nedenle en net yanlış ifade A seçeneğidir. Diğer seçenekler tartışmasız doğrudur.
✅ Sonuç olarak, yanlış ifade A) İlk özel gazete olan Tercüman-ı Ahvâl'i çıkarmıştır. seçeneğidir. Doğrusu, "Agah Efendi ile birlikte ilk özel gazete olan Tercüman-ı Ahvâl'in kurucularındandır" şeklinde olmalıdır.
