Soru:
"Tefekkür" ile "kuruntu/vesvese" arasındaki temel farkı, aşağıdaki iki senaryoyu karşılaştırarak açıklayınız.
- Senaryo A: Ayşe, "Acaba yarın sınavımda başarılı olacak mıyım?" diye düşünür ve bu düşünce zihnini sürekli meşgul ederek onu endişe ve strese sokar. Bu düşünce onu hiçbir olumlu sonuca götürmez.
- Senaryo B: Fatma, bir ağacın nasıl topraktan suyu ve mineralleri alıp yapraklarına kadar taşıdığını düşünür. Bu karmaşık sistemin ardındaki yaratılış mucizesini fark ederek Allah'ın kudretine olan inancı ve hayranlığı artar.
Çözüm:
💡 Bu iki zihinsel faaliyeti, amaç, süreç ve sonuçları bakımından karşılaştıralım.
- ➡️ Amaç Farkı: Senaryo A'daki (kuruntu) düşüncenin bir hedefi veya nihai bir gayesi yoktur; sadece tekrarlayan bir endişedir. Senaryo B'deki (tefekkür) düşüncenin amacı ise açıktır: Hakikati ve Yaratıcı'yı anlamak.
- ➡️ Süreç Farkı: Kuruntu, kişiyi içine çeken, maneviyattan uzaklaştıran ve ruh halini bozan bir sarmaldır. Tefekkür ise kişiyi dışa, evrene ve Yaratıcı'ya açan, aklı ve kalbi besleyen yapıcı bir süreçtir.
- ➡️ Sonuç Farkı: Kuruntunun sonucu stres, endişe ve huzursuzluktur. Tefekkürün sonucu ise marifet (bilgi), iman artışı, huzur ve manevi tatmindir.
✅ Sonuç olarak, temel fark şudur: Tefekkür, insanı Allah'a (c.c.) yaklaştıran, hikmetle dolu bir derin düşüncedir. Kuruntu/vesvese ise insanı kendi içine hapseden, hiçbir faydası olmayan ve manen uzaklaştıran bir zihin karmaşasıdır.
