Soru:
"Fatiha Suresi'nin ilk ayeti 'Elhamdülillâhi rabbil'alemîn' (Âlemlerin Rabbi Allah'a hamd olsun) şeklinde başlar. Bu ifade neden 'Elhamdülillah' olarak genel bir hamd ile başlamış, 'Eşşükrü lillah' (Allah'a şükürler olsun) şeklinde özel bir ifade kullanmamıştır? Bu tercih, iki kavram arasındaki hangi farklılığı vurgulamaktadır?"
Çözüm:
💡 Kur'an-ı Kerim'in bu temel başlangıcını, hamd ve şükür kavramlarının derinlikleri açısından yorumlayalım.
- ➡️ Kapsam Farkı: "Elhamdülillah" ifadesi, inanılmaz geniş ve sınırsız bir kapsama sahiptir. Allah'ın yaratıcılığını, rabliğini, merhametini, kudretini ve daha sayılamayacak kadar çok sıfatını ve fiilini içine alan mutlak bir övgüdür. "Şükür" ise daha dar bir çerçeveye sahiptir ve daha çok bize ulaşan somut nimetlerle ilişkilidir.
- ➡️ Başlangıcın Anlamı: Fatiha, Kur'an'ın özü ve insanlığa bir dua olarak verilmiştir. Bu dua, "Ey Âlemlerin Rabbi! Sana hamd ederim." diyerek başlar. Bu, kulun Allah karşısındaki temel tavrını belirler: "Ben, senin bana verdiğin belirli nimetlerden ötürü değil, sen 'Âlemlerin Rabbi' olduğun, sen 'Allah' olduğun için sana hamd ediyorum." Bu, şarta bağlı olmayan bir sevgi, övgü ve teslimiyet bildirimidir.
- ➡️ Vurgulanan Fark: Bu tercih, hamd'in şükürden daha geniş, daha kuşatıcı ve daha temel bir kavram olduğunu gösterir. Hamd, şükrü de içine alan daha üst bir şükran ve övgü dilidir.
✅ Sonuç olarak; Kur'an'ın başlangıcındaki "Elhamdülillah" ifadesi, iman eden bir insanın Allah'a karşı olan minnet ve övgüsünün, bireysel nimetlerin ötesinde, O'nun varlığının ve rububiyetinin ta kendisine yönelik olduğunu vurgular. Bu da hamdin, şükürden daha kapsamlı ve köklü olduğunun en güzel kanıtıdır.
