Soru:
Bir bitki tohumu, uygun çimlenme koşullarına (su, sıcaklık, oksijen) sahip olsa bile çimlenmeyebilir. Bu duruma neden olan ve tohumun belli bir süre dinlenme evresinde beklemesini gerektiren olguya ne denir? Bu olgunun bitki için biyolojik önemi nedir?
Çözüm:
💡 Bu soru, tohum fizyolojisinin önemli bir kavramı olan "dormansi" (çimlenme engeli) ile ilgilidir.
- ➡️ Dinlenme Hali: Tohumun, tüm dış koşullar uygun olsa dahi çimlenmemesi durumuna dormansi adı verilir. Bu, tohumun programlanmış bir dinlenme halidir.
- ➡️ Dormansinin Nedenleri: Dormansi, tohum kabuğunun kalın ve su geçirmez olması, embriyonun olgunlaşmamış olması veya embriyoda bulunan bazı kimyasal inhibitör maddelerden kaynaklanabilir.
- ➡️ Biyolojik Önemi: Dormansinin en kritik işlevi, bitki türünün neslini devam ettirmesini (soyunu sürdürmesini) sağlamaktır.
- 🌱 Zorlu Mevsimleri Atlatır: Tohum, kış soğuğu veya yaz kuraklığı gibi fideciklerin hayatta kalamayacağı olumsuz mevsimlerde dormansi halinde kalarak canlılığını korur.
- 🌍 Yayılmayı Sağlar: Tohumların farklı zamanlarda çimlenmesi, türün geniş bir alana yayılmasına ve bir doğal afetin (don, kuraklık vb.) tüm bireyleri yok etmesini engeller.
- ⏳ Uzun Süre Canlı Kalır: Dormansi sayesinde tohumlar toprakta uzun yıllar canlı kalabilir ve uygun koşullar oluştuğunda çimlenir.
✅ Sonuç olarak; bu olguya dormansi denir ve temel biyolojik önemi, bitkinin neslini tehlikeye atacak olumsuz çevre koşullarından koruyarak soyunun devamını garantilemesidir.
