Soru:
DNA'nın çift sarmal modelinin anahtar özelliklerinden dördünü yazınız ve kısaca açıklayınız.
Çözüm:
💡 Watson ve Crick tarafından öne sürülen DNA'nın çift sarmal modelinin temel özelliklerini adım adım listeleyelim.
- ➡️ 1. İki Zincirlilik ve Antiparalellik: DNA, birbirine sarılmış iki uzun polinükleotid zincirinden oluşur. Bu zincirler antiparaleldir; yani biri 5' → 3' yönünde uzanırken, diğeri hemen yanında 3' → 5' yönünde uzanır.
- ➡️ 2. Baz Eşleniği (Komplementerlik): İki zincir, bazlar arasında oluşan hidrojen bağlarıyla bir arada durur. Eşleşme her zaman Adenin (A) ile Timin (T) ve Guanin (G) ile Sitozin (C) şeklindedir. Bu, bir zincirdeki dizinin diğer zincirdeki diziyi belirlemesini sağlar.
- ➡️ 3. Sarmal Yapı: İki zincir, ortak bir merkez etrafında, bir merdivenin burgu şeklinde bükülmüş hali gibi, sağ elli bir sarmal oluşturur. Bu yapı DNA'yı uzunluğuna göre çok daha kompakt hale getirir.
- ➡️ 4. Şeker-Fosfat İskeleti ve İçerdeki Bazlar: Şeker (deoksiriboz) ve fosfat molekülleri, zincirin iskeletini oluşturur ve molekülün dış kısmında yer alır. Azotlu organik bazlar (A, T, G, C) ise iskeletin iç tarafına doğru uzanır ve hidrojen bağları ile birleşir.
✅ Sonuç olarak, DNA'nın çift sarmal yapısı; antiparalel iki zincir, spesifik baz eşleniği, sarmal şekil ve şeker-fosfat iskeleti gibi temel özelliklere sahiptir.
