Soru:
Bir bezelye bitkisinde çiçek rengini kontrol eden gen için bir bitki mor çiçek aleli (M) ve beyaz çiçek aleli (m) taşımaktadır. Bu bitki kendileştirildiğinde (kendi kendini tozlaştırdığında) oluşan yavruların genotip ve fenotip oranları nasıl olur?
Çözüm:
💡 Bu bir heterozigot genotip sorusudur. Ebeveyn genotipini belirleyip Punnett karesi ile çözebiliriz.
- ➡️ 1. Adım: Ebeveyn Genotipini Belirleme: Bitki hem mor (M) hem de beyaz (m) alel taşıdığı için genotipi Mm'dir.
- ➡️ 2. Adım: Gametleri Belirleme: Mm genotipli bir birey, iki farklı tipte gamet (üreme hücresi) oluşturabilir: M ve m.
- ➡️ 3. Adım: Punnett Karesi Oluşturma: Her iki ebeveyn de Mm olduğu için Punnett karesi aşağıdaki gibi olur:
- ➡️ 4. Adım: Oranları Hesaplama:
- Genotip Oranları: 1 MM : 2 Mm : 1 mm
- Fenotip Oranları: Mor çiçek (MM ve Mm) = 3, Beyaz çiçek (mm) = 1. Yani 3 Mor : 1 Beyaz.
✅ Sonuç: Yavruların genotip oranı 1:2:1 (MM:Mm:mm), fenotip oranı ise 3:1 (Mor:Beyaz)'dir.
