Soru:
Bir gen çifti için heterozigot (Rr) genotipine sahip bir bireyin, kendileşme (kendi kendini dölleme) yapması durumunda;
- Oluşacak yavrular arasından seçilen bir bireyin saf döl (homozigot) olma olasılığı kaçtır?
- Bu saf döllerin genotipleri neler olabilir?
Çözüm:
💡 Kendileşme, bir bireyin kendi genleri ile çaprazlanması anlamına gelir. Bu durumda her iki ebeveyn de aynı heterozigot genotipe sahiptir.
- ➡️ 1. Adım: Ebeveyn Genotiplerini Belirleme: Her iki ebeveyn de heterozigot (Rr)'dır.
- ➡️ 2. Adım: Gamet Oluşturma: Her ebeveyn R ve r olmak üzere iki çeşit gamet oluşturur.
- ➡️ 3. Adım: Punnett Karesini Oluşturma: Bu, iki heterozigotun çaprazlanması ile aynıdır.
| R | r |
| R | RR (Saf/Homozigot Baskın) | Rr (Melez/Heterozigot) |
| r | Rr (Melez/Heterozigot) | rr (Saf/Homozigot Çekinik) |
- ➡️ 4. Adım: Olasılıkları Hesaplama:
Toplam 4 olası genotip vardır.
Saf döl (homozigot) genotipler: RR ve rr. Punnett karesinde bu genotiplere sahip 2 kutu vardır (1 RR + 1 rr).
Bir yavrunun saf döl olma olasılığı: \( \frac{2}{4} = \frac{1}{2} \) veya %50.
Saf döllerin genotipleri ise RR (homozigot baskın) ve rr (homozigot çekinik)'dir.
✅ Sonuç: Heterozigot bir bireyin kendileşmesi sonucu oluşan yavrulardan birinin saf döl olma olasılığı %50'dir. Bu saf döller RR veya rr genotipinde olabilir.
