Soru:
Hz. Muhammed (sav), "Bir Müslüman bir ağaç diker veya bir tohum eker de ondan bir kuş, insan veya herhangi bir canlı yerse, bu onun için bir sadaka olur." (Buhârî, Edeb, 27) hadisini düşünün. Bu hadisten aşağıdaki sonuçlardan hangisi doğrudan çıkarılamaz?
- A) Ağaç dikmek, ekolojik dengeye katkı sağlar.
- B) Çevreye yapılan yatırımın sevabı süreklidir.
- C) Sadece Müslümanların diktiği ağaçlar değerlidir.
- D) Bitkiler, tüm canlılar için bir rahmettir.
Çözüm:
💡 Bu soru, bir hadisin yorumlanması ve çıkarım yapılması üzerinedir. Doğru cevabı bulmak için hadisin mesajını daraltmayan veya çarpıtmayan bir analiz yapmalıyız.
- ➡️ Adım 1: Hadisin Ana Teması - Hadis, çevreye yapılan bir iyiliğin (ağaç dikmek) faydasının evrensel ve sürekli olduğunu vurgular. "Bir kuş, insan veya herhangi bir canlı" ifadesi, faydanın sınır tanımadığını gösterir.
- ➡️ Adım 2: Seçeneklerin Hadisle Uyumu - A şıkkı, hadiste açıkça ifade edilmese de ağaç dikmenin doğal sonucudur. B şıkkı, "ondan bir canlı yerse" ifadesinden çıkan süreklilik fikridir. D şıkkı, tüm canlıların faydalanması fikriyle uyumludur.
- ➡️ Adım 3: Doğrudan Çıkarılamayacak Olan - C şıkkı, "Sadece Müslümanların diktiği ağaçlar değerlidir" demektedir. Oysa hadis, bir Müslüman'ın yaptığı işin kendisi için sadaka olacağını söyler. Bu, başkalarının yaptığı iyilikleri değersiz kılmaz. Hadisin mesajı teşvik iken, C şıkkı dışlayıcı bir anlam taşır.
✅ Bu nedenle, hadisten doğrudan çıkarılamayacak ve hadisin kapsayıcı ruhuna aykırı olan ifade C şıkkıdır.
