Soru:
Aşağıdaki kelimelerde geçen med (uzatma) çeşitlerini belirleyiniz.
- a) جَاءَ
- b) الضَّالِّينَ
- c) آلْآنَ
Çözüm:
💡 Bu soruda her bir kelimeyi ayrı ayrı inceleyeceğiz ve med çeşidini bulmak için kuralları uygulayacağız.
- ➡️ a) جَاءَ: Bu kelimede "elif" harfinden sonra hemze gelmiştir. İki sesli harf yan yana gelerek doğal bir uzatma oluşturmuştur. Bu durum Medd-i Tabiî (Doğal Med) olarak adlandırılır ve 1 elif miktarı (2 hareke süresi) uzatılır.
- ➡️ b) الضَّالِّينَ: Bu kelimede "lâm" harfi üzerinde çarpan işareti (~) vardır. Bu işaret, med harfinden (burada "elif") sonra sebeb-i medden (uzatma sebebi) sükun geldiğini gösterir. Bu sükun, lazım (zorunlu) bir sükundur, yani aslında kelimenin orijinal yapısında vardır ve okunurken geçilmez. Bu durum Medd-i Lazım olarak adlandılır ve 4 elif miktarı uzatılır.
- ➡️ c) آلْآنَ: Bu kelimede "elif" harfinden sonra sebeb-i medden sükun gelmiştir. Ancak bu sükun, arızî (sonradan olan) bir sükundur. Yani, durulduğunda okunan ama geçildiğinde (vasledildiğinde) ortadan kalkan bir sükundur. Bu durum Medd-i Arız olarak adlandılır ve 1, 2, 4 veya 6 elif miktarı uzatılabilir (genellikle 2 veya 4 elif tercih edilir).
✅ Sonuç: a) Medd-i Tabiî, b) Medd-i Lazım, c) Medd-i Arız.
