Soru:
Yasin Suresi'nin 33. ayetinde geçen "أَحْيَيْنَاهَا" (ahyeynâhâ) kelimesini yüzünden okurken uygulanacak idğam-ı bilağunne (gunsuz idğam) kuralını açıklayarak, okunuşunu yazınız.
Çözüm:
💡 Bu kural, tenvin veya sakin nun'dan sonra "ر" (râ) veya "ل" (lâm) harflerinden biri geldiğinde uygulanır. İdğam (birleştirme) yapılır ancak ğunne (genizden ses) tutulmaz.
- ➡️ Birinci Adım - Tespit: "أَحْيَيْنَاهَا" kelimesinden bir önceki kelime "أَلْأَرْضِ" (el'ardı) şeklinde bitmektedir. Ayetin tamamı "وَآيَةٌ لَّهُمُ الْأَرْضُ الْمَيْتَةُ أَحْيَيْنَاهَا" şeklindedir. Burada "el'ardu" kelimesindeki "du" sesi, aslında tenvin (-un) işaretidir. Yani "el'ardun" şeklinde bir sakin "nun" vardır.
- ➡️ İkinci Adım - Kuralın Uygulanması: Sakin "nun"dan (tenvinden) sonra "أَحْيَيْنَاهَا" kelimesinin ilk harfi "elif/hemze" gelir. Ancak idğam-ı bilağunne kurallarına baktığımızda "ر" ve "ل" harfleri için geçerlidir. Bu bir istisnadır. Burada asıl uygulanan kural, sakin nun'dan sonra hemze gelmesi durumunda yapılan "İZHÂR" kuralıdır. Nun sesi açıkça okunur. Fakat soru özelinde "idğam-ı bilağunne" kuralını göstermek için farklı bir örnek verelim: "مِن رَّبِّهِمْ" (min rabbihim) ifadesinde, "nun"dan sonra "râ" geldiği için idğam-ı bilağunne yapılır ve "mirrabbihim" şeklinde okunur.
- ➡️ Üçüncü Adım - Doğru Okunuş: Verdiğimiz ayet için ("el'ardu ... ahyeynâhâ") izhar kuralı geçerlidir. "El'ardun ahyeynâhâ" şeklinde, "nun" sesi belirgin bir şekilde okunarak iki kelime arasında hafif bir duraklama yapılır.
✅ Sonuç olarak, idğam-ı bilağunne örneği "مِن رَّبِّهِمْ" ifadesinde uygulanır ve "mirrabbihim" diye okunur. Sorudaki ayetin okunuşu ise izhar kuralına tabidir.
