Soru:
Oda sıcaklığında katı halde bulunan naftalin (C₁₀H₈), nispeten düşük bir erime noktasına sahiptir ve suda çözünmez. Buna karşılık, sodyum klorür (NaCl) yüksek bir erime noktasına sahiptir ve suda çözünür. Bu iki katının erime noktaları ve çözünürlükleri arasındaki fark, onların hangi türden kristal katılar olduğu ile nasıl açıklanır?
Çözüm:
💡 Bu soru, kristal katı türlerinin fiziksel özelliklerini (erime noktası, çözünürlük) karşılaştırmamızı ve bu özelliklerin bağ türü ile ilişkisini kurmamızı istiyor.
- ➡️ 1. Adım: Naftalinin Kristal Yapısını ve Özelliklerini İnceleme Naftalin, kovalent bağlarla bağlanmış C₁₀H₈ moleküllerinden oluşur. Bu moleküller bir araya geldiğinde, onları bir arada tutan kuvvetler zayıf moleküller arası kuvvetlerdir (London kuvvetleri). Bu zayıf kuvvetleri yenmek için fazla enerji gerekmez, bu nedenle erime noktası düşüktür. Suda çözünmez çünkü kutuplu su molekülleri ile apolar naftalin molekülleri arasında güçlü bir etkileşim oluşmaz.
- ➡️ 2. Adım: Sodyum Klorürün Kristal Yapısını ve Özelliklerini İnceleme Sodyum klorür, Na⁺ ve Cl⁻ iyonlarının güçlü elektrostatik çekim kuvvetleriyle (iyonik bağ) bir arada tutulduğu bir iyonik katıdır. Bu güçlü bağları kırmak için çok yüksek enerji gerekir, bu yüzden erime noktası yüksektir. Suda çözünür çünkü su molekülleri (kutuplu), iyonları kristal örgüden ayırarak çözebilir (solvatasyon).
✅ Sonuç: Naftalin, moleküler bir katı olduğu için düşük erime noktasına sahiptir ve suda çözünmez. Sodyum klorür ise iyonik bir katı olduğu için yüksek erime noktasına sahiptir ve suda çözünür.
