Soru:
Bir öğrenci, sıcak bir tavaya yanlışlıkla dokunduğunda elini çok hızlı bir şekilde geri çeker. Bu olayda merkezi sinir sisteminin hangi yapısı devreye girer ve bu tepki türüne ne ad verilir? Cevabınızı açıklayınız.
Çözüm:
💡 Bu soru, basit bir refleks yolunu ve bu yoldaki merkezi yapıyı anlamamızı istiyor.
- ➡️ Birinci Adım: Sıcak tavaya dokunma, bir uyaran'dır. Bu uyaran, eldeki duyu reseptörleri tarafından algılanır ve sinir mesajına dönüştürülür.
- ➡️ İkinci Adım: Oluşan sinir impulsu (mesajı), duyu nöronları aracılığıyla omurilik'e iletilir. Burada işleme alınır.
- ➡️ Üçüncü Adım: İmpulsun beyne iletilmesi ve oradan bir karar çıkması zaman alacağı için, vücut acil durumlarda daha hızlı bir yol kullanır. Omurilik, gelen bilgiyi doğrudan ara nöron aracılığıyla motor nöron'a iletir.
- ➡️ Dördüncü Adım: Motor nöron, impulsu kasa taşıyarak elin çekilmesi için kasılma emri verir. Bu işlem beyne iletilmeden, sadece omurilik seviyesinde gerçekleşir.
✅ Sonuç: Bu hızlı ve istemsiz tepkiye refleks denir. Refleks hareketlerinin kontrol merkezi ise omurilik'tir. Bu sayede organizma, olası bir zarardan en kısa sürede korunmuş olur.
