Soru:
Bir kişi, karanlık bir sokakta aniden karşısına bir köpek çıktığında kalbi hızla çarpmaya, göz bebekleri büyümeye ve tükürük salgısı azalmaya başlar.
Bu fizyolojik değişikliklerden hangisi, vücudu "savaş ya da kaç" (fight or flight) durumuna hazırlayan sempatik sinir sistemi aktivitesine bir örnek değildir?
Çözüm:
💡 Önce sempatik sinir sisteminin "savaş ya da kaç" durumundaki tipik etkilerini hatırlayalım.
- ➡️ 1. Adım: Sempatik sistem aktivitesi şunları yapar:
- Kalp atış hızını artırır.
- Göz bebeklerini büyütür (daha fazla ışık girmesi için).
- Tükürük salgısını azaltır (sindirim faaliyetleri yavaşlar).
- ➡️ 2. Adım: Soruda verilen tüm tepkiler (kalp çarpıntısı, göz bebeği büyümesi, tükürük azalması) sempatik sistemin tipik etkileridir.
- ➡️ 3. Adım: Soru bize bu değişikliklerden hangisinin sempatik sisteme örnek olmadığını soruyor. Ancak hepsi sempatik aktivite örneğidir. Bu durumda, sorunun mantığını anlamalıyız. Verilen durumdaki tüm tepkiler sempatik sisteme aittir, dolayısıyla aralarında olmayanı seçemeyiz. Bu bir "hepsi doğru" sorusu gibidir. Cevap, "Hepsi sempatik sistem örneğidir, dolayısıyla olmayanı yoktur" şeklinde olmalıdır. Ancak test mantığında bu şıkkı işaretleriz.
✅ Sonuç: Verilen seçeneklerin tümü sempatik sinir sistemine örnektir. Soru kökü "hangisi değildir" diye sorduğu için, cevap "Verilenlerin hepsi sempatik sistem etkisidir" olarak yorumlanır. Pratikte böyle bir soruda "Tükürük salgısının azalması" gibi bir şık yanlış olarak verilebilse de, bu örnekteki tüm maddeler doğrudur.
