Çözümlü Örnek 7
Soru:
Motor uç plağında asetilkolin (ACh) reseptörlerine bağlanan bir toksin, bu reseptörleri sürekli aktif durumda tutmaktadır. Böyle bir durumda aşağıdakilerden hangisi beklenen bir sonuç değildir?
- A) Kas lifinde sürekli bir depolarizasyon (EPSP) oluşması
- B) Kasın sürekli ve kontrolsüz kasılması (spazm)
- C) Reseptörlerin zamanla aşırı uyarıma bağlı olarak işlev kaybına uğraması
- D) Sinaptik aralıktaki asetilkolin miktarının hızla artması
Çözüm:
💡 Bu soru, motor uç plağı işlev bozukluklarının sonuçlarını anlamaya yöneliktir. Seçenekleri teker teker mantık süzgecinden geçireceğiz.
- ➡️ Birinci Adım: Sorunun temelini anlayalım. Reseptörler sürekli aktif, yani sanki sürekli asetilkolin bağlanıyormuş gibi davranıyor. Bu, kas lifinin zarında sürekli sodyum (\(Na^+\)) girişine ve dolayısıyla sürekli depolarizasyona neden olur. Bu A seçeneğinin doğru bir sonuç olduğunu gösterir.
- ➡️ İkinci Adım: Sürekli depolarizasyon, kas liflerinin sürekli kasılma emri alması demektir. Bu da kontrollü olmayan sürekli kasılmalara (spazm) yol açar. Bu B seçeneğinin de doğru bir sonuç olduğunu gösterir.
- ➡️ Üçüncü Adım: Reseptörler sürekli ve aşırı uyarıldığı için, hücresel mekanizmalar devreye girebilir ve reseptörler işlev kaybına (desensitizasyon) uğrayabilir. Bu C seçeneğinin de doğru bir sonuç olduğunu gösterir.
- ➡️ Dördüncü Adım: D seçeneğini inceleyelim. Problem, asetilkolin salınımı veya yıkımı ile ilgili değil, reseptörlerin kendisiyle ilgilidir. Asetilkolin miktarı normal şekilde salınır ve asetilkolinesteraz enzimi tarafından normal şekilde parçalanır. Toksin, reseptöre doğrudan etki ederek onu taklit etmektedir. Dolayısıyla sinaptik aralıkta ACh miktarında bir artış beklenmez.
✅ Sonuç: Beklenmeyen sonuç, sinaptik aralıktaki asetilkolin miktarının artmasıdır. Doğru cevap D seçeneğidir.
