Soru:
2022 AYT Kimya sorusu:
Sabit sıcaklıkta 2 litrelik bir kapta,
\( 2X_{(g)} + Y_{(g)} \rightleftharpoons 2Z_{(g)} \)
dengesi kurulmuştur. Başlangıçta 1,2 mol X ve 0,8 mol Y gazı varken, denge anında 0,4 mol Y gazı kalmıştır.
Buna göre, Y gazının denge sabiti (\( K_c \)) kaçtır?
Çözüm:
💡 Denge sabiti, denge anındaki derişimler cinsinden yazılır. Bir ICE (Initial, Change, Equilibrium) tablosu oluşturalım.
- ➡️ Başlangıç (Initial) Molleri: X = 1,2 mol, Y = 0,8 mol, Z = 0 mol.
- ➡️ Değişim (Change): Tepkime Y'nin 0,8 - 0,4 = 0,4 mol'ünün harcanmasına neden olmuştur. Tepkime denklemine göre, 1 mol Y harcanırsa 2 mol Z oluşur ve 2 mol X harcanır. Buna göre:
Harcanan Y = 0,4 mol
Harcanan X = 0,4 x 2 = 0,8 mol
Oluşan Z = 0,4 x 2 = 0,8 mol
- ➡️ Denge (Equilibrium) Molleri:
X = 1,2 - 0,8 = 0,4 mol
Y = 0,4 mol (soruda verilmiş)
Z = 0 + 0,8 = 0,8 mol
- ➡️ Denge Derişimleri (Hacim 2 L):
[X] = 0,4 mol / 2 L = 0,2 M
[Y] = 0,4 mol / 2 L = 0,2 M
[Z] = 0,8 mol / 2 L = 0,4 M
- ➡️ Kc Hesaplama:
\( K_c = \frac{[Z]^2}{[X]^2 [Y]} = \frac{(0,4)^2}{(0,2)^2 \times (0,2)} = \frac{0,16}{0,04 \times 0,2} = \frac{0,16}{0,008} = 20 \)
✅ Sonuç: Denge sabiti \( K_c = 20 \)'dir.
