Soru:
Kırım Hanlığı, tarihsel olarak hangi büyük devletin himayesi altındaydı ve 1783 yılında gerçekleşen ilhak hangi devlet tarafından, hangi antlaşmanın hükümlerine dayanarak gerçekleştirilmiştir?
Çözüm:
💡 Bu soru, Kırım'ın ilhak edilmeden önceki siyasi statüsünü ve ilhakın hukuki dayanağını sorgulamaktadır. Adım adım gidelim:
- ➡️ Birinci Adım - Tarihsel Bağlılık: Kırım Hanlığı, 1475 yılından itibaren Osmanlı Devleti'nin himayesi altına girmiştir. Hanlık, iç işlerinde serbest olsa da dış politikada Osmanlı'ya bağlıydı.
- ➡️ İkinci Adım - Değişen Dengeler: 1768-1774 Osmanlı-Rus Savaşı, dengeleri Rusya lehine değiştirdi. Savaşın sonucunda imzalanan Küçük Kaynarca Antlaşması ile Kırım Hanlığı, Osmanlı himayesinden çıkarak bağımsız bir devlet haline geldi.
- ➡️ Üçüncü Adım - İlhakın Dayanağı: Rusya, Kırım'ın bu "bağımsız" statüsünü fırsat bilerek, hanlık içindeki iç karışıklıkları bahane etti. 1783 yılında Çariçe II. Yekaterina (Büyük Katerina), bir manifesto yayınlayarak Kırım'ı topraklarına kattığını ilan etti.
- ➡️ Dördüncü Adım - Hukuki Gerekçe: Rusya, bu ilhakı meşrulaştırmak için Küçük Kaynarca Antlaşması'nın kendisine verdiği "Ortodoks Hristiyanların hamiliği" sıfatını ve Kırım'daki karışıklıkları öne sürdü.
✅ Sonuç olarak; Kırım Hanlığı, Osmanlı himayesindeyken Küçük Kaynarca Antlaşması ile bağımsız olmuş, ardından 1783'te Rus Çariçesi II. Yekaterina tarafından, bu antlaşmanın yarattığı siyasi ortam kullanılarak ilhak edilmiştir.
