Soru:
Bir psikolog, insan davranışlarını gözlem ve deney yoluyla incelerken, bir filozof aynı davranışların ardındaki "irade özgürlüğü" kavramını sorgular. Bu iki disiplinin "insan davranışı"na yaklaşımlarındaki temel farklılıklar nelerdir? Açıklayınız.
Çözüm:
💡 Bu soru, felsefe ile psikolojinin aynı konuya (insan davranışı) nasıl farklı yöntem ve sorularla yaklaştığını anlamamızı sağlar.
- ➡️ Psikolojinin Yaklaşımı: Psikoloji, insan davranışlarını gözlemlenebilir, ölçülebilir ve deneysel yollarla inceler. Nedensellik ilişkileri kurmaya çalışır ve "Nasıl?" sorusuna yanıt arar. Örneğin, "Stres altındaki bir insan nasıl tepki verir?"
- ➡️ Felsefenin Yaklaşımı: Felsefe ise davranışın ardındaki kavramsal temelleri, ahlaki sorumluluğu ve anlamı sorgular. "Neden?" ve "Ne olmalı?" sorularını sorar. Örneğin, "İrade özgürlüğü yoksa insan eylemlerinden sorumlu tutulabilir mi?"
- ➡️ İlişki: Psikolojinin bulguları, felsefi sorulara (örneğin özgür irade tartışmasına) ampirik veri sağlarken; felsefe de psikolojiye çalıştığı kavramların (zihin, bilinç, benlik) teorik çerçevesini sunar.
✅ Sonuç olarak, psikoloji betimleyici (deskriptif) bir yaklaşımla olanı incelerken, felsefe normatif ve kavramsal bir yaklaşımla olması gerekeni ve anlamı sorgular. İkisi aynı konuyu farklı düzeylerde tamamlayıcı bir şekilde ele alır.
