Permütasyon formülü P(n,r)

Question

Permütasyon formülünü anlamakta zorlanıyorum. n ve r'nin formülde tam olarak neyi temsil ettiğini karıştırıyorum. Sıralamanın önemli olduğu durumları nasıl ayırt edeceğimi de tam olarak kavrayamadım.

Answer 1

📊 Permütasyon Nedir?

Permütasyon, belirli sayıda elemanın sıralanış biçimlerini ifade eder. Sıralama önemli olduğunda kullanılır. Örneğin, "ABC" ve "CBA" farklı permütasyonlardır.

🎯 Permütasyon Formülü: P(n, r)

n elemanlı bir kümeden r eleman seçip sıralamanın sayısını veren formül:

\( P(n, r) = \frac{n!}{(n - r)!} \)

🧮 Formülün Bileşenleri

• ✅ n: Toplam eleman sayısı
• ✅ r: Seçilecek ve sıralanacak eleman sayısı
• ✅ n! (n faktöriyel): 1'den n'e kadar tüm sayıların çarpımı
• ✅ (n - r)!: Geriye kalan elemanların faktöriyeli

💡 Önemli Kurallar

• 📌 Sıralama önemlidir (A, B, C ≠ C, B, A)
• 📌 r ≤ n olmalıdır
• 📌 P(n, n) = n! (tüm elemanların sıralanması)
• 📌 P(n, 0) = 1 (hiç eleman seçmemek 1 yolla olur)

🔢 Örnek Problemler

📝 Örnek 1:

"5 kişiden 3'ü bir sıraya kaç farklı şekilde oturabilir?"

Çözüm: P(5, 3) = \( \frac{5!}{(5 - 3)!} = \frac{5!}{2!} = \frac{5 × 4 × 3 × 2 × 1}{2 × 1} = 5 × 4 × 3 = 60 \)

📝 Örnek 2:

"1234 rakamlarıyla kaç farklı 2 basamaklı sayı yazılabilir?"

Çözüm: P(4, 2) = \( \frac{4!}{(4 - 2)!} = \frac{4!}{2!} = \frac{4 × 3 × 2 × 1}{2 × 1} = 4 × 3 = 12 \)

🎲 Özel Durumlar

• ➡️ Tekrarsız Permütasyon: Yukarıdaki formül (her eleman bir kez kullanılır)
• ➡️ Tekrarlı Permütasyon: Bazı elemanlar özdeşse farklı formül kullanılır
• ➡️ Dairesel Permütasyon: (n - 1)! formülü kullanılır

💎 Pratik İpucu

P(n, r) hesaplarken şu kısa yolu kullanabilirsiniz:

\( P(n, r) = n × (n - 1) × (n - 2) × ... × (n - r + 1) \)

Yani n'den başlayarak r tane sayıyı çarpıyoruz! 🚀