Soru:
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde büyük harfle yapılan kısaltmaya getirilen ekte bir yazım yanlışı vardır?
- A) TDK'den yeni bir açıklama geldi.
- B) Öğrenciler, MEB'in yayınladığı genelgeyi inceledi.
- C) THY'ye ait uçaklar yeni terminale inecek.
- D) Bu konuda ABD'yle ortak bir çalışma yürütülecek.
Çözüm:
💡 Kuralımızı hatırlayalım: Büyük harfle yapılan kısaltmalara getirilen ekler, kısaltmanın okunuşuna göre değil, son harfin okunuşuna göre belirlenir ve kesme işareti (') ile ayrılarak yazılır.
- ➡️ A şıkkı: "TDK" kısaltmasının son harfi "K"dir. "K"nin okunuşu "ka" şeklindedir, ünsüzle biter. Ek, ünsüzle biten bir sözcüğe geldiği için "TDK'den" şeklinde yazılmalıdır. Bu yazım doğrudur.
- ➡️ B şıkkı: "MEB" kısaltmasının son harfi "B"dir. "B"nin okunuşu "be" şeklindedir, ünsüzle biter. "MEB'in" yazımı doğrudur.
- ➡️ C şıkkı: "THY" kısaltmasının son harfi "Y"dir. "Y"nin okunuşu "ye" şeklindedir, ünsüzle biter. Ek, ünsüzle biten bir sözcüğe geldiği için "THY'ye" şeklinde yazılır. Bu yazım doğrudur.
- ➡️ D şıkkı: "ABD" kısaltmasının son harfi "D"dir. "D"nin okunuşu "de" şeklindedir, ünsüzle biter. "-ile" ekinin burada "-yle" şeklinde kaynaştırılmış hali kullanılmıştır. Ünsüzle biten bir sözcüğe geldiği için doğru yazım ABD'yle değil, ABD'yle şeklinde olmalıdır. Burada bir yazım yanlışı yok gibi görünüyor. Ancak A şıkkında "TDK'den" yazımı tartışmalıdır. Genel kural, kısaltmanın okunuşuna göre ek getirilmesidir. TDK "te-de-ka" diye okunur, sonu sesli harfle (a) biter. Bu nedenle ek "TDK'den" değil, "TDK'dan" şeklinde olmalıdır. Bu durumda yanlış A şıkkındadır.
✅ Sonuç: Yazım yanlışı A seçeneğindedir. Doğrusu "TDK'dan" olmalıdır.
