Büyük harfle yapılan kısaltmalara gelen ekler

Question

Bu kuralı uygularken hep karıştırıyorum. Ekleri nasıl ayıracağımı ve kesme işaretini nereye koyacağımı tam anlayamadım. Özellikle rakamla biten kısaltmalarda iyice kafam karışıyor.

Answer 1

📝 Büyük Harfle Yapılan Kısaltmalara Gelen Ekler

Bu konu, Türkçede büyük harflerle yazılan kısaltmalara ek getirirken nasıl bir yol izleneceğini açıklar. Kısaltmalara ek getirilirken en temel kural, okunuşun esas alınmasıdır.

🎯 Temel Kural: Okunuş Esastır

Kısaltmaya eklenecek olan ek, kısaltmanın harf harf okunması durumunda okunuşa uygun olarak yazılır. Bu durumda ek, kesme işareti ( ' ) ile ayrılır.

• 🔄 TDK -> TDK'ye (Te-De-Ke'ye)
• 🔄 THY -> THY'de (Te-He-Ye'de)
🔄 ABD -> ABD'ye (A-Be-De'ye)
• 🔄 KYK -> KYK'den (Ka-Ye-Ka'dan)

🚫 İstisna: Kelime Gibi Okunan Kısaltmalar

Eğer bir kısaltma, harf harf değil de tıpkı bir kelime gibi okunuyorsa, ek de buna uygun olarak doğrudan kelimeye eklenir. Kesme işareti kullanılmaz.

• ✅ NATO -> NATO'ya değil, NATOya (Kelime gibi "Nato" diye okunur)
• ✅ UNESCO -> UNESCO'da değil, UNESCOda (Kelime gibi "Unesco" diye okunur)
• ✅ ASELSAN -> ASELSAN'ın değil, ASELSANın (Kelime gibi "Aselsan" diye okunur)

💡 Özet ve Pratik İpucu

Kafanız karıştığında kendinize şu soruyu sorun: "Bu kısaltmayı nasıl okuyorum?"

• 📌 Harf harf (T-D-K) okuyorsanız -> Kesme işareti kullanın (TDK'ye).
• 📌 Kelime gibi (Nato) okuyorsanız -> Kesme işareti kullanmayın (NATOya).

⚠️ Unutmayın: Bu kural, büyük harflerle yapılan kısaltmalar (TDK, AB, MEB) içindir. Küçük harflerle yapılan kısaltmalara (kg, cm, vb.) ekler kesme işareti olmadan bitişik yazılır (10kg, 5cm).