Soru:
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ek fiilin görülen geçmiş zamanı (-idi) kullanılmıştır?
- A) Yarın okula gidecekmiş.
- B) Bu ev daha genişti.
- C) Her gün kitap okuyordu.
- D) Buraya gelsin.
Çözüm:
💡 Ek fiilin görülen geçmiş zamanı, isim soylu sözcüklere gelerek onları yüklem yapar ve -idi ekidir. Ünlüyle biten sözcüklere geldiğinde -ydi, -ydı, -ydü, -ydu şeklinde yazılır.
- ➡️ A seçeneği: "gidecekmiş" → Fiilin duyulan geçmiş zamanıdır. Ek fiil değildir.
- ➡️ B seçeneği: "genişti" → "geniş-i-di". Buradaki "-ti" eki, "-idi" ek fiilinin "geniş" sözcüğüne birleşmiş halidir. İsim soylu "geniş" sözcüğünü yüklem yapmıştır.
- ➡️ C seçeneği: "okuyordu" → "oku-yor-idi". Burada "-idi" eki, fiile gelmiş ve birleşik zamanlı fiil oluşturmuştur. Ek fiilin geçmiş zamanı fiile eklendiği için bu örnekte aradığımız kullanım değildir.
- ➡️ D seçeneği: "gelsin" → Fiilin istek kipidir. Ek fiil yoktur.
✅ Sonuç: Ek fiilin görülen geçmiş zamanı, bir isim soylu sözcüğe eklenerek onu yüklem yaptığı için doğru cevap B seçeneğidir.
