📝 10. Sınıf Biyoloji 1. Dönem 1. Yazılı Çalışma Notları
🔬 Hücre Bölünmeleri
Canlılarda büyüme, gelişme ve onarım hücre bölünmesi ile gerçekleşir. İki temel hücre bölünmesi vardır:
- 💥 Mitoz Bölünme: Vücut hücrelerinde görülür. Bir hücreden iki yeni hücre oluşur.
- 🎯 Mayoz Bölünme: Üreme hücrelerinin oluşumunda görülür. Bir hücreden dört yeni hücre oluşur.
🔄 Mitoz Bölünme Özellikleri
- ✅ Kromozom sayısı değişmez
- ✅ Genetik bilgi aynı kalır
- ✅ Tek hücrelilerde üremeyi sağlar
- ✅ Çok hücrelilerde büyüme ve onarımı sağlar
🎭 Mayoz Bölünme Özellikleri
- 🎯 Kromozom sayısı yarıya iner
- 🎯 Genetik çeşitlilik oluşur
- 🎯 Crossing-over (parça değişimi) görülür
- 🎯 Sadece eşey ana hücrelerinde görülür
🧬 Kalıtımın Genel İlkeleri
Genetik bilginin nesilden nesile aktarılmasına kalıtım denir.
- 📌 Gen: Kalıtsal özellikleri belirleyen DNA parçası
- 📌 Alel: Bir genin farklı şekilleri
- 📌 Dominant (Baskın): Etkisini her zaman gösteren alel
- 📌 Resesif (Çekinik): Sadece homozigot durumda gösteren alel
🧪 Mendel Kanunları
- 🔬 Ayrılma İlkesi: Allel genler gamet oluşumu sırasında birbirinden ayrılır
- 🔬 Bağımsız Dağılım: Farklı karakterleri kontrol eden genler gametlere bağımsız dağılır
📊 Çaprazlama Örnekleri
Monohibrit Çaprazlama: Tek karakterin kalıtımı
Örnek: Saf döl sarı tohum (AA) × Saf döl yeşil tohum (aa)
- ➡️ F1 dölü: Hepsi Aa (sarı)
- ➡️ F2 dölü: 3 sarı : 1 yeşil
🌱 Eşeyli ve Eşeysiz Üreme
- 🌸 Eşeysiz Üreme: Mitoz bölünme ile gerçekleşir
- 🌺 Eşeyli Üreme: Mayoz bölünme ve döllenme ile gerçekleşir
💡 Önemli Terimler
- 📚 Fenotip: Dış görünüş özellikleri
- 📚 Genotip: Genetik yapı
- 📚 Homozigot: Aynı aleller (AA, aa)
- 📚 Heterozigot: Farklı aleller (Aa)
