🧬 10. Sınıf Biyoloji 2. Dönem 1. Yazılıya Hazırlık: 8. Senaryo MEB Soruları
Merhaba gençler! Biyoloji yazılısı yaklaşıyor ve MEB'in hazırladığı senaryolarla sınava hazırlanmak çok önemli. Bu yazıda, 8. senaryoya uygun örnek soruları ve çözümlerini bulacaksınız. Sakın unutmayın, biyoloji ezber değil, anlamakla çözülür!
🌱 1. Ünite: Genetik Şifre ve Protein Sentezi
- 🧬 DNA'nın Yapısı: DNA'nın çift sarmallı yapısını, şeker-fosfat omurgasını ve baz çiftlerini (A-T, G-C) unutmayın.
- 🧪 RNA Çeşitleri: mRNA (mesajcı RNA), tRNA (taşıyıcı RNA) ve rRNA (ribozomal RNA) arasındaki farkları ve görevlerini bilin.
- 🧩 Protein Sentezi: Transkripsiyon (DNA'dan mRNA sentezi) ve translasyon (mRNA'dan protein sentezi) süreçlerini adım adım öğrenin.
- 🔑 Kodon ve Antikodon: Kodonun mRNA üzerindeki üçlü baz dizisi, antikodonun ise tRNA üzerindeki tamamlayıcı dizisi olduğunu unutmayın.
🦠 2. Ünite: Hücre Bölünmeleri
- 🔄 Mitoz: Mitozun evrelerini (profaz, metafaz, anafaz, telofaz) ve bu evrelerde neler olduğunu detaylıca inceleyin. Mitozun amacı büyüme, onarım ve eşeysiz üremedir.
- 🌱 Mayoz: Mayozun evrelerini (mayoz I ve mayoz II) ve mitozdan farklarını öğrenin. Mayozun amacı üreme hücreleri oluşturmak ve genetik çeşitliliği sağlamaktır.
- 🧫 Krossing Over: Mayoz I'in profaz I evresinde gerçekleşen krossing over olayının genetik çeşitliliğe katkısını anlayın.
- 🔢 Kromozom Sayısı: Haploit (n) ve diploid (2n) kromozom sayıları arasındaki farkı ve bunların üreme hücreleri ve vücut hücreleri için ne anlama geldiğini bilin.
🧬 Örnek MEB Senaryo Soruları ve Çözümleri
❓ Soru 1: DNA replikasyonu nasıl gerçekleşir? Açıklayınız.
Çözüm: DNA replikasyonu, DNA'nın kendini eşlemesi işlemidir. Bu olay, DNA polimeraz enzimi sayesinde gerçekleşir. DNA çift sarmalı açılır, her bir zincir kalıp olarak kullanılır ve yeni zincirler sentezlenir. Sonuçta, birbirinin aynı iki DNA molekülü oluşur. Replikasyon, yarı korunumlu bir süreçtir, yani her yeni DNA molekülü bir eski ve bir yeni zincir içerir.
❓ Soru 2: Mitoz ve mayoz arasındaki temel farklar nelerdir? Karşılaştırınız.
Çözüm:
- 🔄 Mitoz: Vücut hücrelerinde görülür, kromozom sayısı değişmez (2n → 2n), bir bölünme geçirir, genetik çeşitlilik oluşmaz.
- 🌱 Mayoz: Üreme hücrelerinde görülür, kromozom sayısı yarıya iner (2n → n), iki bölünme geçirir, krossing over sayesinde genetik çeşitlilik oluşur.
❓ Soru 3: Protein sentezinin aşamalarını sırasıyla yazınız ve her bir aşamayı kısaca açıklayınız.
Çözüm:
- Transkripsiyon: DNA üzerindeki genetik bilgi mRNA'ya aktarılır. RNA polimeraz enzimi DNA'yı okur ve mRNA molekülünü sentezler.
- Translasyon: mRNA ribozoma bağlanır. tRNA molekülleri, mRNA'daki kodonlara uygun antikodonları taşıyarak amino asitleri ribozoma getirir.
- Peptit Bağları: Amino asitler arasında peptit bağları kurulur ve protein zinciri oluşur.
- Katlanma: Protein zinciri, üç boyutlu yapısını kazanır ve işlevsel hale gelir.
Unutmayın, bu sadece birkaç örnek soru. Kitabınızdaki konuları tekrar etmeyi ve farklı kaynaklardan soru çözmeyi ihmal etmeyin. Başarılar!
