Merhaba gençler! Fizik yazılısına hazırlanırken MEB'in hazırladığı senaryoları çözmek, sınavda karşınıza çıkabilecek soru tiplerini görmeniz açısından çok önemli. Bu yazıda, 10. sınıf fizik 1. dönem 1. yazılı 5. senaryosundaki sorulara benzer örnekler ve çözümleri bulacaksınız. Unutmayın, fizik bol bol pratik yaparak öğrenilir!
Bu bölümde, hareket çeşitleri, Newton'un hareket yasaları ve sürtünme kuvveti gibi konularla ilgili sorulara odaklanacağız.
Bir araç, doğrusal bir yolda 10 m/s sabit hızla hareket ediyor. Bu araç, 5 saniyede kaç metre yol alır?
Çözüm:
Sabit hızlı harekette yol, hız ve zamanın çarpımıyla bulunur: Yol = Hız x Zaman
Yol = 10 m/s x 5 s = 50 metre
Cevap: Araç, 5 saniyede 50 metre yol alır.
5 kg kütleli bir cisme 20 N'luk bir kuvvet uygulanıyor. Cismin ivmesi kaç m/s² olur?
Çözüm:
Newton'un ikinci yasası: F = m x a (Kuvvet = Kütle x İvme)
20 N = 5 kg x a
a = 20 N / 5 kg = 4 m/s²
Cevap: Cismin ivmesi 4 m/s² olur.
Bu bölümde, kinetik enerji, potansiyel enerji ve enerji dönüşümleri ile ilgili sorulara bakacağız.
2 kg kütleli bir cisim, 3 m/s hızla hareket ediyor. Cismin kinetik enerjisi kaç Joule'dür?
Çözüm:
Kinetik enerji formülü: KE = (1/2) x m x v² (KE = (1/2) x Kütle x Hız²)
KE = (1/2) x 2 kg x (3 m/s)² = (1/2) x 2 kg x 9 m²/s² = 9 Joule
Cevap: Cismin kinetik enerjisi 9 Joule'dür.
3 kg kütleli bir cisim, yerden 4 metre yükseklikte bulunuyor. Cismin potansiyel enerjisi kaç Joule'dür? (Yerçekimi ivmesi g = 10 m/s²)
Çözüm:
Potansiyel enerji formülü: PE = m x g x h (PE = Kütle x Yerçekimi İvmesi x Yükseklik)
PE = 3 kg x 10 m/s² x 4 m = 120 Joule
Cevap: Cismin potansiyel enerjisi 120 Joule'dür.
Bu bölümde, ısı, sıcaklık, öz ısı ve hal değişimi ile ilgili soruları inceleyeceğiz.
20°C sıcaklığındaki 100 gram su, 80°C sıcaklığındaki bir cisme temas ettiriliyor. Isıl denge sağlandığında suyun sıcaklığı kaç derece olur? (Suyun öz ısısı 4.18 J/g°C, cismin öz ısısı bilinmiyor, sadece ısıl dengeye ulaştığı varsayılıyor)
Çözüm:
Bu soruyu tam olarak çözebilmek için cismin kütlesi ve öz ısısı da bilinmelidir. Ancak, ısıl denge prensibini kullanarak genel bir yaklaşım sergileyebiliriz.
Isıl denge sağlandığında, suyun aldığı ısı, cismin verdiği ısıya eşit olur.
Q_su = m_su x c_su x ΔT_su (Suyun aldığı ısı)
Q_cisim = m_cisim x c_cisim x ΔT_cisim (Cismin verdiği ısı)
Q_su = Q_cisim
Bu noktadan sonra cismin kütlesi ve öz ısısı bilinmediği için kesin bir sıcaklık değeri hesaplanamaz. Ancak, ısıl dengede suyun sıcaklığının 20°C ile 80°C arasında bir değer alacağını söyleyebiliriz.
Cevap: Suyun sıcaklığı, cismin özellikleri bilinmeden tam olarak hesaplanamaz, ancak 20°C ile 80°C arasında bir değer alır.
Umarım bu örnek sorular, yazılıya hazırlanmanıza yardımcı olur. Başarılar dilerim!
