İki Yönlü (Çapraz) Tablo Nedir?
İki yönlü tablolar, iki farklı kategorik (nitel) değişkene ait verilerin birlikte özetlendiği ve düzenlendiği tablolardır. Satırlar ve sütunlar farklı değişkenleri temsil eder. Bu tablolara çapraz tablo veya kontenjans tablosu da denir.
İki Yönlü Tablo Oluşturma Adımları
Bir iki yönlü tablo oluşturmak için aşağıdaki adımları takip edebilirsiniz:
- Adım 1: Değişkenleri Belirleyin
Tablonun satır ve sütunlarında hangi değişkenlerin yer alacağını seçin. Örneğin, bir sınıftaki öğrencilerin "Cinsiyet" (Kız/Erkek) ve "Göz Rengi" (Mavi, Yeşil, Kahverengi) bilgilerini incelemek isteyebilirsiniz.
- Adım 2: Tabloyu Çerçevelendirin
Satır ve sütun başlıklarını yazın. Bir değişkeni satırlara, diğerini sütunlara yerleştirin.
- Adım 3: Verileri Sayın ve Yerleştirin
Her bir hücreye, ilgili satır ve sütun kategorilerinin kesişimine denk gelen birey sayısını (frekans) yazın. Bu sayıya gözlem sayısı denir.
- Adım 4: Toplamları Hesaplayın
Tablonun en sağına satır toplamlarını, en altına ise sütun toplamlarını ekleyin. Sağ alt köşedeki hücre ise genel toplamı vermelidir.
Örnek Uygulama
50 kişilik bir sınıfta öğrencilerin cinsiyetlerine ve en sevdikleri derse göre dağılımı aşağıdaki gibi olsun:
- Kız Öğrenciler: Matematik (8), Fizik (6), Edebiyat (10)
- Erkek Öğrenciler: Matematik (12), Fizik (9), Edebiyat (5)
Bu verilerle iki yönlü bir frekans tablosu oluşturalım.
|
Matematik |
Fizik |
Edebiyat |
Satır Toplamı |
| Kız |
8 |
6 |
10 |
24 |
| Erkek |
12 |
9 |
5 |
26 |
| Sütun Toplamı |
20 |
15 |
15 |
50 |
Tablo Yorumlama
Oluşturduğumuz bu tabloyu şu şekilde yorumlayabiliriz:
- Matematik dersini en çok sevenler 20 kişi ile erkek öğrencilerdir (12 erkek, 8 kız).
- Edebiyat dersini en çok sevenler 10 kişi ile kız öğrencilerdir.
- Sınıf mevcudu 50'dir ve 24 kız, 26 erkek öğrenci vardır.
- Fizik dersini
