10. Sınıf ​Mitoz bölünme ile ilgili sorular ve çözümleri

Question

Mitoz bölünmenin evrelerini karıştırıyorum, hangi evrede ne olduğunu tam olarak hatırlayamıyorum. Özellikle interfazın mitozun bir evresi sayılıp sayılmadığı kafamı karıştırıyor. Bu konuyla ilgili bolca soru çözerek pratik yapmak istiyorum.

Answer 1

Mitoz Bölünme ile İlgili Sorular ve Çözümleri

Bu bölümde, mitoz bölünme konusunu daha iyi anlamanızı sağlayacak bazı örnek sorular ve detaylı çözümlerini bulacaksınız.

Soru 1

Kromozom sayısı 2n=46 olan bir insan vücut hücresinde, mitoz bölünmenin interfaz evresinin sonunda ve bölünme tamamlandığında hücrelerin kromozom sayısı kaç olur?

• Cevap: Mitoz bölünme, vücut hücrelerinde görülen ve bir hücreden genetik olarak birbirinin aynısı iki yavru hücre oluşturan bölünme şeklidir.
• Bu nedenle, kromozom sayısı bölünme sonunda değişmez.
• İnterfazın sonunda hücre henüz bölünmeye başlamamıştır, kromozom sayısı 2n=46'dır.
• Mitoz bölünme tamamlandığında ise oluşan iki yavru hücrenin her birinin kromozom sayısı yine 2n=46'dır.

Soru 2

Mitoz bölünmenin hangi evresinde kromozomlar ekvator düzleminde tek sıra halinde dizilir?

• Cevap: Bu olay metafaz evresinde gerçekleşir.
• Profaz evresinde çekirdek zarı ve çekirdekçik erir, kromozomlar belirginleşir.
• Metafaz evresinde ise kromozomlar hücrenin ortasında, ekvator düzleminde tek sıra halinde dizilir ve iğ ipliklerine bağlanır.
• Bu diziliş, anafaz evresinde kardeş kromatitlerin zıt kutuplara çekilmesi için kritik öneme sahiptir.

Soru 3

Kromozom sayısı 2n=20 olan bir hücre art arda 3 mitoz bölünme geçiriyor. Son durumda toplam kaç hücre oluşur ve bir hücrenin kromozom sayısı kaçtır?

• Cevap:
• Mitoz bölünmede, 1 hücreden 2 hücre oluşur.
• Bölünme sayısı (m) ile oluşan hücre sayısı \( 2^m \) formülü ile bulunur.
• 3 mitoz bölünme için: \( 2^3 = 8 \) hücre oluşur.
• Mitoz bölünmede kromozom sayısı değişmez, bu nedenle oluşan her bir hücrenin kromozom sayısı yine 2n=20 olur.

Soru 4

Mitoz bölünmenin anafaz evresinde meydana gelen önemli olaylar nelerdir?

• Cevap: Anafaz, mitoz bölünmenin üçüncü evresidir.
• Bu evrede, metafazda ekvator düzleminde dizilmiş olan kardeş kromatitler birbirinden ayrılır.
• Ayrılan kromatitler (artık onlara kromozom denir), iğ ipliklerinin kısalmasıyla zıt kutuplara doğru çekilir.
• Bu sayede, her iki kutupta da aynı genetik bilgiye sahip kromozom takımları toplanmış olur.

Soru 5

Mitoz bölünme ile mayoz bölünme arasındaki temel farklardan üç tanesini yazınız.

• Cevap:
• 1. Amaç: Mitoz bölünme, vücut hücrelerinde büyüme, gelişme ve yıpranan doku onarımı için gerçekleşir. Mayoz bölünme ise eşey hücrelerinin (sperm/yumurta) oluşumu için gerçekleşir.
• 2. Sonuç: Mitozdan iki, mayozdan ise dört yavru hücre oluşur.
• 3. Kromozom Sayısı: Mitozda kromozom sayısı değişmez (2n → 2n). Mayozda ise kromozom sayısı yarıya iner (2n → n).

Answer 2

10. Sınıf Mitoz Bölünme Çözümlü Test Soruları

Soru 1: Bir hücrenin mitoz bölünme geçirdiği bilinmektedir. Bu hücrenin bölünme sürecinde kromozomların hücrenin ekvator düzleminde dizildiği evrede aşağıdaki olaylardan hangisi gerçekleşir?
a) Çekirdek zarı yeniden oluşur
b) Kromatitler birbirinden ayrılır
c) Sentriyoller kutuplara çekilir
d) İğ iplikleri oluşmaya başlar
e) Kromozomlar en belirgin halini alır
Cevap: e) Kromozomlar en belirgin halini alır
Çözüm: Metafaz evresinde kromozomlar ekvator düzleminde dizilir ve bu evrede kromozomlar en belirgin halini alır, mikroskopla rahatlıkla gözlemlenebilir.

Soru 2: Bir deneyde, mitoz bölünme geçiren bir hücre kültürüne iğ ipliklerinin oluşumunu engelleyen bir kimyasal madde eklenmiştir. Bu durumda mitoz bölünmenin hangi evresinde kesintiye uğraması beklenir?
a) Profaz
b) Metafaz
c) Anafaz
d) Telofaz
e) İnterfaz
Cevap: c) Anafaz
Çözüm: İğ iplikleri, anafaz evresinde kromatitlerin kutuplara çekilmesi için gereklidir. İğ iplikleri oluşmazsa kromatitler ayrılamaz ve anafaz evresi gerçekleşemez.

Soru 3: Vücudunda 46 kromozom bulunan bir insanın deri hücresinin mitoz bölünme sonucu oluşan yavru hücrelerinde beklenen kromozom sayısı ve genetik yapı ile ilgili aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
a) 23 kromozom - genetik yapı ana hücrenin aynısı
b) 46 kromozom - genetik yapı ana hücreden farklı
c) 92 kromozom - genetik yapı ana hücrenin aynısı
d) 46 kromozom - genetik yapı ana hücrenin aynısı
e) 23 kromozom - genetik yapı ana hücreden farklı
Cevap: d) 46 kromozom - genetik yapı ana hücrenin aynısı
Çözüm: Mitoz bölünmede kromozom sayısı değişmez (46 kromozom) ve oluşan yavru hücreler genetik olarak ana hücrenin tamamen aynısıdır.

Soru 4: Bir bitki hücresinin mitoz bölünmesi sırasında, hayvan hücresinden farklı olarak aşağıdaki yapılardan hangisi oluşur?
a) Sentriyol
b) Çekirdekçik
c) Hücre plağı
d) İğ iplikleri
e) Kromatin ağı
Cevap: c) Hücre plağı
Çözüm: Bitki hücrelerinde sentriyol bulunmaz ve bölünme sırasında orta lamel (hücre plağı) oluşarak sitoplazma bölünmesi gerçekleşir. Bu yapı hayvan hücrelerinde görülmez.

Answer 3

10. Sınıf Mitoz Bölünme Çalışma Kağıdı ve Etkinlikler

A. Boşluk Doldurma

1. Mitoz bölünme sonucunda bir hücreden ...... yeni hücre oluşur.

2. Kromozomların en belirgin halde görüldüğü mitoz evresi ...... evresidir.

3. Bitki hücrelerinde sitokinez olayı ...... oluşumu ile gerçekleşir.

4. Mitoz bölünmenin hazırlık evresi olan ...... evresinde DNA kendini eşler.

5. Kardeş kromatitlerin birbirinden ayrıldığı mitoz evresi ...... evresidir.

B. Doğru/Yanlış

1. ( ) Mitoz bölünme sonucu oluşan hücrelerin genetik yapısı birbirinden farklıdır.

2. ( ) Mitoz bölünme prokaryot hücrelerde de gerçekleşir.

3. ( ) Hayvan hücrelerinde sitokinez boğumlanma ile olur.

4. ( ) Metafaz evresinde kromozomlar hücrenin ekvator düzleminde dizilir.

5. ( ) Mitoz bölünme eşeysiz üremenin temelini oluşturur.

C. Eşleştirme

Aşağıdaki mitoz evrelerini açıklamalarıyla eşleştiriniz.

• 1. Profaz
• 2. Metafaz
• 3. Anafaz
• 4. Telofaz

• A. Kardeş kromatitler zıt kutuplara çekilir.
• B. Çekirdek zarı yeniden oluşur, kromozomlar uzayıp incelir.
• C. Kromozomlar hücrenin ekvatorunda tek sıra halinde dizilir.
• D. Çekirdek zarı ve çekirdekçik erir, kromozomlar belirginleşir.

D. Açık Uçlu Sorular

1. Mitoz bölünmenin canlılar için önemini yazınız.

2. Bitki ve hayvan hücrelerinde sitokinez olayı nasıl farklılık gösterir?

3. İnterfaz evresinde gerçekleşen hazırlık aşamalarını kısaca açıklayınız.

E. Kısa Test

1. Aşağıdakilerden hangisi mitoz bölünmenin bir özelliği değildir?

A) Büyüme ve gelişmeyi sağlar

B) Eşey hücrelerinin oluşumunda görülür

C) Yaraların onarılmasını sağlar

D) Tek hücrelilerde üremeyi sağlar

2. \(2n = 46\) kromozomlu bir insan hücresi iki kez mitoz bölünme geçirirse oluşan hücrelerin kromozom sayısı kaç olur?

A) 23

B) 46

C) 92

D) 184

3. Aşağıdaki mitoz evrelerinden hangisinde kromozomlar en belirgin halde görülür?

A) İnterfaz

B) Profaz

C) Metafaz

D) Telofaz

Cevaplar:

A.1: iki, A.2: metafaz, A.3: hücre plağı, A.4: interfaz, A.5: anafaz

B.1: Yanlış, B.2: Yanlış, B.3: Doğru, B.4: Doğru, B.5: Doğru

C: 1-D, 2-C, 3-A, 4-B

E.1: B, E.2: B, E.3: C