Yer kabuğunun yapısı 4. sınıf

Question

Bu konuyu çalışıyorum ama yer kabuğunun katmanlarını bir türlü aklımda tutamıyorum. Çekirdek ve manto gibi isimler kafamı karıştırıyor. En dıştaki katmanın adını ve nelerden oluştuğunu öğrenmek istiyorum.

Answer 1

Yer Kabuğu Nedir?

Üzerinde yaşadığımız, evlerimizi, okullarımızı, bahçelerimizi kurduğumuz katmana yer kabuğu denir. Tıpkı bir elmanın ince kabuğu gibi, Dünya'nın da en dışında bulunan ince bir katmandır.

Yer Kabuğunun Katmanları

Yer kabuğu, farklı özelliklere sahip katmanlardan oluşur. En üstte toprak, onun altında ise çeşitli kayalar ve taşlar bulunur.

• Toprak Katmanı: En üstteki katmandır. Bitkiler burada yetişir. Solucan, böcek gibi birçok canlı burada yaşar.
• Taş Katmanı: Toprağın hemen altında bulunur. Çakıl, kum, kaya ve büyük taş parçaları bu katmandadır.
• Ana Kaya: En alttaki katmandır. Yer kabuğunun en sert ve sağlam bölümüdür.

Yer Kabuğunu Oluşturan Malzemeler

Yer kabuğu, doğada bulunan birçok farklı madde ve mineralden oluşur. Bunlardan bazıları şunlardır:

• Kayaçlar: Granit, bazalt, mermer gibi sert ve büyük kütlelerdir.
• Mineraller: Kayaçların içinde bulunan, onlara renk ve sertlik veren maddelerdir. Altın, demir, kuvars birer mineraldir.
• Toprak: Kayaçların ve canlı kalıntılarının milyonlarca yıl boyunca parçalanmasıyla oluşur.

Yer Kabuğu Sürekli Değişir Mi?

Evet, yer kabuğu çok yavaş da olsa sürekli bir değişim içindedir. Depremler, yanardağ patlamaları ve rüzgar, yağmur gibi doğa olayları yer kabuğunun şeklini değiştirir.

Yer kabuğu, bizim evimizdir. Onu temiz tutmak ve korumak, üzerinde yaşayan herkesin görevidir.

Answer 2

Yer Kabuğunun Yapısı Çözümlü Test Soruları

Soru 1: Sınıfımızda yapılan bir deneyde öğretmenimiz bir kavanozu toprak, kum ve çakıllarla doldurdu. Daha sonra kavanozu suyla doldurup karıştırdı. Bir süre bekledikten sonra kavanozun dibinde en altta çakıllar, üzerinde kum ve en üstte ise toprak tabakası oluştu. Bu deney bize aşağıdakilerden hangisi hakkında bilgi vermektedir?
a) Suyun kaldırma kuvveti
b) Yer kabuğundaki katmanların oluşumu
c) Havanın etkisi
d) Bitki örtüsünün dağılımı
Cevap: b) Yer kabuğundaki katmanların oluşumu
Çözüm: Deneyde farklı büyüklükteki malzemelerin su içinde tabakalar halinde dizilmesi, yer kabuğunun farklı yoğunluktaki katmanlardan oluştuğunu göstermektedir.

Soru 2: Efe, bahçede oynarken farklı büyüklüklerde taşlar buluyor. Büyük, köşeli ve sert bir taş olan granit ile küçük, yuvarlak ve pürüzsüz bir çakıl taşını inceliyor. Bu iki taşın farklı özelliklere sahip olmasının temel nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
a) Granitin daha ağır olması
b) Çakıl taşının suda bulunması
c) Taşların farklı minerallerden oluşması
d) Taşların farklı renklerde olması
Cevap: c) Taşların farklı minerallerden oluşması
Çözüm: Yer kabuğunu oluşturan kayaçlar farklı mineraller içerir. Granit; kuvars, mika ve feldspat minerallerinden oluşurken, çakıl taşı genellikle dere yataklarında suyun aşındırmasıyla yuvarlak hale gelmiş farklı bir kayaç türüdür.

Soru 3: Ayşe, doğa yürüyüşü sırasında kayaçlarda fosil bulmaya çalışıyor. Hangi tür kayaçlarda fosil bulma olasılığının daha yüksek olduğunu araştırıyor. Aşağıdaki kayaç türlerinden hangisinde fosil bulma ihtimali daha yüksektir?
a) Magmatik kayaçlar
b) Başkalaşım kayaçları
c) Tortul kayaçlar
d) Volkanik kayaçlar
Cevap: c) Tortul kayaçlar
Çözüm: Tortul kayaçlar, milyonlarca yıl önce yaşamış canlıların kalıntılarının (fosillerin) üzerine çökelti birikmesiyle oluşur. Bu nedenle fosiller en çok tortul kayaçlarda bulunur.