10. sınıf tarih 2. dönem 2. yazılı 6. senaryo

Question

Tarih dersinde bu senaryo biraz karışık geldi. Olayları kronolojik olarak sıralamakta zorlanıyorum, hangi olayın diğerini etkilediğini tam olarak anlayamıyorum.

Answer 1

🎨 10. Sınıf Tarih 2. Dönem 2. Yazılı 6. Senaryo: Hazırlık Rehberi

📚 1. Dünya Savaşı'nın Nedenleri ve Sonuçları

• 💥 Nedenleri:
  • 🌍 Sömürgecilik Yarışı: Avrupa devletleri arasındaki hammadde ve pazar arayışı.
  • ⚔️ Bloklaşmalar: İtilaf ve İttifak Devletleri arasındaki rekabet.
  • 🔥 Milliyetçilik Akımı: İmparatorluklar içindeki azınlık isyanları.
  • 💣 Silahlanma Yarışı: Devletlerin birbirlerine karşı üstünlük kurma çabası.
  • 📌 Alsas-Loren Sorunu: Fransa ve Almanya arasındaki toprak anlaşmazlığı.
• 📜 Sonuçları:
  • 🗺️ Siyasi Değişimler: İmparatorluklar yıkıldı, yeni devletler kuruldu. (Örn: Osmanlı, Avusturya-Macaristan)
  • 🤝 Versay Antlaşması: Almanya'ya ağır şartlar getiren antlaşma.
  • 🕊️ Milletler Cemiyeti: Dünya barışını koruma amacıyla kuruldu (ancak başarılı olamadı).
  • 💰 Ekonomik Kriz: Savaş sonrası Avrupa'da büyük bir ekonomik çöküş yaşandı.

🏛️ Mondros Ateşkes Antlaşması ve Sonuçları

• 🔥 Mondros Ateşkes Antlaşması (30 Ekim 1918): Osmanlı Devleti ile İtilaf Devletleri arasında imzalandı.
• 📜 Maddeleri:
  • ⚓ Boğazlar: İtilaf Devletleri'nin denetimine bırakıldı.
  • 🚧 Ulaşım: Demiryolları ve haberleşme araçları İtilaf Devletleri'nin kontrolüne geçti.
  • 🪖 Ordu: Osmanlı ordusu terhis edildi.
  • 📍 24. Madde: İtilaf Devletleri, güvenliklerini tehdit eden bir durumda herhangi bir stratejik noktayı işgal edebilecekti.
  • 📍 7. Madde: İtilaf Devletleri, karışıklık çıkan herhangi bir yeri işgal edebilecekti (Bu madde işgallere zemin hazırladı).
• 💔 Sonuçları:
  • 🇹🇷 İşgaller Başladı: Anadolu'nun çeşitli yerleri İtilaf Devletleri tarafından işgal edildi.
  • ✊ Milli Mücadele: İşgallere karşı direniş hareketleri başladı.
  • 🛡️ Cemiyetler Kuruldu: Halk, vatanı savunmak için çeşitli cemiyetler kurdu (Örn: Müdafaa-i Hukuk Cemiyetleri).

🇹🇷 Milli Mücadele Dönemi'nde Cemiyetler ve Faaliyetleri

• 🤝 Yararlı Cemiyetler: Vatanın bütünlüğünü korumayı amaçlayan cemiyetler.
  • 🛡️ Müdafaa-i Hukuk Cemiyetleri: Bulundukları bölgeleri savunmayı amaçladılar.
  • 🇹🇷 Trabzon Muhafaza-i Hukuk-ı Milliye Cemiyeti: Trabzon ve çevresini Rum Pontus Devleti'ne karşı korumayı amaçladı.
  • 🛡️ Şark Vilayetleri Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti: Doğu Anadolu'yu Ermeni iddialarına karşı korumayı amaçladı.
  • 🇹🇷 İzmir Müdafaa-i Hukuk-ı Osmaniye Cemiyeti: İzmir ve çevresini Yunan işgaline karşı korumayı amaçladı.
  • 👩‍⚖️ Kilikyalılar Cemiyeti: Çukurova bölgesini Fransız ve Ermeni işgaline karşı korumayı amaçladı.
  • 🇹🇷 Trakya-Paşaeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti: Trakya'yı Yunan işgaline karşı korumayı amaçladı.
• 💔 Zararlı Cemiyetler: Vatanın parçalanmasını destekleyen cemiyetler.
  • 🇬🇧 İngiliz Muhipleri Cemiyeti: İngiliz mandasını savundu.
  • 🇺🇸 Wilson Prensipleri Cemiyeti: Amerikan mandasını savundu.
  • 🇬🇷 Mavri Mira Cemiyeti: Büyük Yunanistan'ı kurmayı amaçladı.
  • 🎗️ Hınçak ve Taşnak Cemiyetleri: Doğu Anadolu'da bağımsız bir Ermeni devleti kurmayı amaçladılar.
  • ✡️ Alyans İsrailit ve Maccabi Cemiyetleri: Bağımsız bir Yahudi devleti kurmayı amaçladılar.
  • 🕊️ Sulh ve Selamet-i Osmaniye Fırkası: Osmanlı Devleti'nin kurtuluşunu padişaha bağlı kalmakta gördüler.
  • 🤝 Kürt Teali Cemiyeti: Doğu ve Güneydoğu Anadolu'da bağımsız bir Kürt devleti kurmayı amaçladılar.

Mustafa Kemal'in Samsun'a Çıkışı ve Kongreler

• 📅 19 Mayıs 1919: Mustafa Kemal'in Samsun'a çıkışı, Milli Mücadele'nin başlangıcı olarak kabul edilir.
• 🎯 Amacı: Anadolu'daki direniş hareketlerini birleştirmek ve bağımsızlık mücadelesini başlatmak.
• 📍 Kongreler:
  • 📍 Amasya Genelgesi (22 Haziran 1919): "Vatanın bütünlüğü, milletin istiklali tehlikededir."
  • 📍 Erzurum Kongresi (23 Temmuz - 7 Ağustos 1919): Doğu illerinin haklarını savunmak amacıyla toplandı.
  • 📍 Sivas Kongresi (4-11 Eylül 1919): Tüm cemiyetler "Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti" adı altında birleştirildi.