🧬 11. Sınıf Biyoloji 2. Dönem 1. Yazılı: 6. Senaryo İçin Hazırlık Rehberi
Bu rehber, 11. sınıf biyoloji dersinin 2. dönem 1. yazılı sınavının 6. senaryosuna hazırlanmanıza yardımcı olacak. Sınavda çıkabilecek konuları ve önemli noktaları özetleyeceğiz. Başarılar!
🦠 Hücre Bölünmesi
Hücre bölünmesi, canlıların büyümesi, gelişmesi ve üremesi için temel bir süreçtir. İki ana türü vardır: Mitoz ve Mayoz.
- 🌱 Mitoz: Vücut hücrelerinde (somatik hücreler) görülür. Amacı, hücre sayısını artırarak büyümeyi ve doku onarımını sağlamaktır. Mitoz sonucu oluşan hücreler, ana hücre ile aynı genetik yapıya sahiptir.
- 🌸 Mayoz: Üreme hücrelerinde (gametler) görülür. Amacı, kromozom sayısını yarıya indirerek döllenme sırasında türün kromozom sayısının sabit kalmasını sağlamaktır. Mayoz sonucu oluşan hücreler, ana hücreden farklı genetik yapıya sahiptir.
🧪 Kalıtım
Kalıtım, genetik özelliklerin ebeveynlerden yavrulara aktarılmasıdır. Gregor Mendel'in çalışmaları, kalıtımın temel prensiplerini ortaya koymuştur.
- 🧬 Gen: DNA üzerinde belirli bir özelliği kontrol eden birimdir.
- 🧩 Alel: Bir genin farklı versiyonlarıdır. Örneğin, göz rengi geni için mavi ve kahverengi alelleri olabilir.
- 💪 Baskın Alel: Heterozigot durumda (Aa) fenotipte etkisini gösteren aleldir.
- recessive Çekinik Alel: Heterozigot durumda (Aa) fenotipte etkisini göstermeyen aleldir. Etkisini gösterebilmesi için homozigot (aa) olması gerekir.
- 📊 Genotip: Bir bireyin genetik yapısıdır (AA, Aa, aa).
- 👁️ Fenotip: Bir bireyin dış görünüşüdür (uzun boylu, kısa boylu).
🌍 Ekosistem Ekolojisi
Ekosistem, canlılar ve cansız çevre arasındaki etkileşimleri inceleyen bilim dalıdır. Besin zincirleri ve enerji akışı, ekosistemlerin temelini oluşturur.
- ☀️ Üreticiler: Kendi besinini üretebilen canlılardır (bitkiler, algler). Fotosentez yoluyla güneş enerjisini kimyasal enerjiye dönüştürürler.
- 🐛 Tüketiciler: Besinlerini diğer canlılardan alan canlılardır. Otoburlar (bitki yiyenler), etoburlar (et yiyenler) ve hepçiller (hem bitki hem et yiyenler) olarak sınıflandırılırlar.
- 🍄 Ayrıştırıcılar: Ölü canlıları ve organik atıkları parçalayarak besin maddelerini tekrar ekosisteme kazandıran canlılardır (bakteriler, mantarlar).
🌳 Biyoçeşitlilik
Biyoçeşitlilik, bir bölgedeki canlı türlerinin çeşitliliğidir. Yüksek biyoçeşitlilik, ekosistemin dengesi ve sürdürülebilirliği için önemlidir.
- ⚠️ Tehditler: Habitat kaybı, kirlilik, iklim değişikliği ve aşırı avlanma, biyoçeşitliliği tehdit eden faktörlerdir.
- 🛡️ Koruma: Biyoçeşitliliği korumak için doğal yaşam alanlarının korunması, sürdürülebilir tarım uygulamalarının benimsenmesi ve bilinçlendirme çalışmaları yapılması önemlidir.
Bu özet, sınavda çıkabilecek temel konuları kapsamaktadır. Daha detaylı bilgi için ders kitabınızı ve notlarınızı tekrar gözden geçirmeniz faydalı olacaktır.
