🤔 Felsefe 11. Sınıf 2. Dönem 1. Yazılıya Hazırlık (1. Senaryo)
Merhaba 11. sınıf öğrencileri! Felsefe yazılısı yaklaşıyor ve bu senaryo ile sınavda çıkabilecek konulara birlikte göz atacağız. Unutmayın, felsefe sadece ezber değil, düşünme ve anlama işidir!
💡 Bilgi Felsefesi (Epistemoloji)
Bilgi felsefesi, bilginin ne olduğunu, nasıl elde edildiğini ve sınırlarını inceler. İşte bilmeniz gereken temel kavramlar:
- 🍎 Bilgi Nedir? Bilgi, doğrulukla desteklenen ve gerekçelendirilebilen inançtır. Her inanç bilgi değildir.
- 🧠 Bilgi Türleri:
- ✨ Olgusal Bilgi: Dünyadaki gerçekler hakkındaki bilgidir. (Örn: Suyun kaynama noktası 100°C'dir.)
- 🛠️ Beceri Bilgisi: Bir şeyi nasıl yapacağımızla ilgili bilgidir. (Örn: Bisiklet sürmek.)
- 🤝 Tanıdık Olma Bilgisi: Bir kişi, yer veya nesneyle ilgili doğrudan deneyime dayalı bilgidir. (Örn: Arkadaşını tanımak.)
- ❓ Bilginin Kaynakları:
- 👁️ Duyu Deneyimi (Empirizm): Bilginin duyular aracılığıyla elde edildiğini savunur. Temsilcileri Locke, Hume'dur.
- 💭 Akıl (Rasyonalizm): Bilginin akıl yoluyla elde edildiğini savunur. Doğuştan fikirlerin varlığını kabul eder. Temsilcileri Descartes, Platon'dur.
- 💖 Sezgi (Entüisyonizm): Bilginin sezgisel bir kavrayışla elde edildiğini savunur. Temsilcisi Bergson'dur.
- 🚫 Bilginin Sınırları: Bilginin ne kadar kesin ve güvenilir olduğu sorusu önemlidir. Şüphecilik (septisizm) bilginin mümkün olmadığını savunur.
🌍 Varlık Felsefesi (Ontoloji)
Varlık felsefesi, varlığın ne olduğunu, temel kategorilerini ve var olan şeylerin doğasını inceler.
- 🌳 Varlık Nedir? Varlık, var olan her şeydir. Somut (elle tutulur) veya soyut (düşünceler gibi) olabilir.
- 🧱 Varlık Türleri:
- 🌱 Maddeci (Materyalist) Görüş: Her şeyin maddeden oluştuğunu savunur.
- ✨ İdealist Görüş: Her şeyin düşünceden (ideadan) oluştuğunu savunur.
- dualist="" görü="" ş:="" hem="" madde="" hem="" de="" düşüncenin="" var="" olduğunu="" savunur.="" descartes="" bu="" görüşün="" önemli="" bir="" temsilcisidir.
- ⏳ Varlığın Değişimi: Varlık sürekli bir değişim içindedir. Herakleitos'un "Aynı nehirde iki kez yıkanılamaz" sözü bu durumu özetler.
🕊️ Ahlak Felsefesi (Etik)
Ahlak felsefesi, doğru ve yanlış davranışları, ahlaki değerleri ve ilkeleri inceler.
- ⚖️ Ahlak Nedir? Ahlak, bir toplumda veya bireyde doğru ve yanlış davranışları belirleyen kurallar ve değerlerdir.
- ✔️ Ahlaki Eylemin Amacı:
- 😌 Hazcılık (Hedonizm): Eylemlerin amacının haz ve mutluluk olduğunu savunur.
- 🎯 Faydacılık (Utilitarizm): Eylemlerin amacının en çok sayıda insana en çok fayda sağlamak olduğunu savunur.
- 義務 Ödev Ahlakı (Deontoloji): Eylemlerin sonucuna bakılmaksızın, ödeve uygun olması gerektiğini savunur. Kant bu görüşün önemli bir temsilcisidir.
- 🕊️ Evrensel Ahlak Yasası: Tüm insanlar için geçerli olan ahlaki ilkelerin olup olmadığı tartışmalıdır.
Umarım bu özet, felsefe yazılısına hazırlanmanıza yardımcı olur. Başarılar!
