🧪 11. Sınıf Kimya 2. Dönem 2. Yazılıya Hazırlık: 5. Senaryo MEB Soruları
Merhaba gençler! 11. sınıf kimya 2. dönem 2. yazılıya hazırlanırken MEB'in yayınladığı 5. senaryoyu inceleyeceğiz. Bu senaryo, sınavda karşınıza çıkabilecek soru tipleri hakkında size fikir verecek ve konuları tekrar etmenize yardımcı olacak. Hazırsanız başlayalım!
⚛️ Asitler ve Bazlar
Asitler ve bazlar, kimyanın temel taşlarından. Günlük hayatta sıkça karşılaştığımız bu maddelerin özelliklerini ve tepkimelerini iyi anlamak önemli.
- 🍋 Asitler: Sulu çözeltilerinde hidrojen iyonu (H+) veren maddelerdir. Ekşi tada sahiptirler ve metallerle tepkimeye girerek hidrojen gazı açığa çıkarırlar. Mavi turnusol kağıdını kırmızıya çevirirler.
- 🧼 Bazlar: Sulu çözeltilerinde hidroksit iyonu (OH-) veren maddelerdir. Acı tada sahiptirler ve ele kayganlık hissi verirler. Kırmızı turnusol kağıdını maviye çevirirler.
- ⚖️ Nötralleşme: Bir asit ve bir bazın tepkimeye girerek tuz ve su oluşturmasıdır. Bu tepkime sırasında asidin H+ iyonları ile bazın OH- iyonları birleşerek suyu (H2O) oluşturur.
🌡️ Titrasyon
Titrasyon, derişimi bilinmeyen bir çözeltinin derişimini, derişimi bilinen bir çözelti yardımıyla bulma işlemidir. Bu işlem sırasında bir indikatör kullanılır. İndikatör, çözeltinin pH'ına göre renk değiştiren bir maddedir.
- 🧪 Standart Çözelti: Derişimi kesin olarak bilinen çözeltidir.
- 📍 Dönüm Noktası: Titrasyon sırasında indikatörün renk değiştirdiği noktadır. Bu noktada asit ve bazın mol sayıları birbirine eşittir.
- 📊 Titrasyon Eğrisi: Titrasyon sırasında pH değişimini gösteren grafiktir. Bu grafik, asit veya bazın kuvvetli veya zayıf olup olmadığını anlamamıza yardımcı olur.
🧮 pH ve pOH Kavramları
pH ve pOH, çözeltilerin asidik veya bazik özelliklerini belirlemek için kullanılan ölçülerdir. pH, hidrojen iyonu (H+) derişiminin negatif logaritmasıdır. pOH ise hidroksit iyonu (OH-) derişiminin negatif logaritmasıdır.
- 💧 pH Skalası: 0-14 arasında değer alır. pH 7 ise çözelti nötr, pH 7'den küçükse asidik, pH 7'den büyükse baziktir.
- ➕ pOH Skalası: pH gibi 0-14 arasında değer alır. pOH 7 ise çözelti nötr, pOH 7'den küçükse bazik, pOH 7'den büyükse asidiktir.
- 🔗 pH + pOH = 14: Her zaman geçerli olan bir denklemdir. Bu denklem sayesinde pH veya pOH değerlerinden birini biliyorsak diğerini kolayca hesaplayabiliriz.
⚗️ Tampon Çözeltiler
Tampon çözeltiler, asit veya baz eklendiğinde pH'ı büyük ölçüde değişmeyen çözeltilerdir. Zayıf bir asit ve onun konjuge bazı veya zayıf bir baz ve onun konjuge asidini içerirler. Vücudumuzdaki kan da bir tampon çözeltidir.
- 🩸 Kanın Tamponlanması: Kanın pH'ının sabit kalması hayati öneme sahiptir. Kan, bikarbonat tampon sistemi sayesinde pH'ını sabit tutar.
- 🧪 Tampon Çözelti Hazırlama: Zayıf bir asit ve onun tuzunu veya zayıf bir baz ve onun tuzunu karıştırarak tampon çözelti hazırlayabiliriz.
Bu konulara çalışarak ve MEB'in yayınladığı örnek soruları çözerek sınavda başarılı olabilirsiniz. Hepinize başarılar!
