🧬 12. Sınıf Biyoloji 1. Dönem 2. Yazılı: 7. Senaryo İçin Hazırlık Rehberi
Merhaba gençler! Biyoloji yazılısı yaklaşıyor ve 7. senaryoya özel olarak hazırlanmanız için size rehberlik edeceğim. Bu senaryoda hangi konulara ağırlık vermeniz gerektiğini, nelere dikkat etmeniz gerektiğini ve örnek soruları inceleyeceğiz. Unutmayın, düzenli tekrar ve bol soru çözümü başarının anahtarıdır!
🌱 Hücre Bölünmesi
Hücre bölünmesi, canlıların büyümesi, gelişmesi ve üremesi için hayati öneme sahiptir. Mitoz ve mayoz olmak üzere iki temel hücre bölünmesi çeşidi vardır.
- 🔬 Mitoz: Vücut hücrelerinde (somatik hücreler) görülür. Amaç, kromozom sayısını değiştirmeden hücre sayısını artırmaktır. Büyüme, onarım ve eşeysiz üreme için gereklidir.
- 🌸 Mayoz: Üreme hücrelerinde (gametler) görülür. Amaç, kromozom sayısını yarıya indirmektir. Bu sayede döllenme ile türün kromozom sayısı sabit kalır. Genetik çeşitliliği sağlar.
🧬 Genetik ve Kalıtım
Genetik, canlıların özelliklerinin nasıl aktarıldığını inceler. Kalıtım ise bu özelliklerin nesilden nesile geçişidir.
- 🧬 Gen: DNA üzerinde belirli bir özelliği kontrol eden bölgedir.
- 🧫 Alel: Bir genin farklı varyasyonlarıdır. Örneğin, göz rengi geni için mavi göz aleli ve kahverengi göz aleli olabilir.
- 📊 Genotip: Bir bireyin genetik yapısıdır. Örneğin, AA, Aa veya aa gibi.
- 👁️ Fenotip: Bir bireyin dış görünüşüdür. Genotipin çevre etkisiyle ortaya çıkan halidir.
🌍 Ekosistem Ekolojisi
Ekosistem, canlıların birbirleriyle ve çevreleriyle olan ilişkilerini inceler. Besin zinciri, enerji akışı ve madde döngüleri bu konunun temelini oluşturur.
- ☀️ Üreticiler: Kendi besinini üreten canlılardır. Genellikle bitkilerdir ve fotosentez yaparlar.
- 🌱 Tüketiciler: Besinini dışarıdan alan canlılardır. Otçullar, etçiller ve hem otçul hem etçil olabilirler.
- 🍄 Ayrıştırıcılar: Ölü canlıları ve organik atıkları parçalayarak madde döngüsüne katkıda bulunurlar. Mantarlar ve bakteriler bu gruba girer.
🧪 Örnek Soru ve Çözümü
Soru: Mitoz ve mayoz arasındaki temel farkları yazınız.
Cevap:
- 🍎 Mitoz: Somatik hücrelerde görülür, kromozom sayısı değişmez, büyüme ve onarım için gereklidir.
- 🍓 Mayoz: Üreme hücrelerinde görülür, kromozom sayısı yarıya iner, genetik çeşitliliği sağlar.
Umarım bu rehber yazılıya hazırlanmanıza yardımcı olur. Başarılar dilerim!
