Merhaba değerli öğrenciler. Bu ders notumuzda, MEB müfredatına uygun olarak hazırlanmış 12. sınıf edebiyat dersi 1. dönem 2. yazılı sınavı için örnek bir senaryo ve bu senaryo çerçevesinde sorulabilecek soru tiplerini inceleyeceğiz. "7. Senaryo" olarak adlandırılan bu örnek, genellikle Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı'nın ikinci yarısı ve sonrasındaki eserler ile dünya edebiyatından seçilen metinlere odaklanır. Amacımız, sınav formatını anlamak ve çıkabilecek tarzdaki sorulara nasıl yaklaşmanız gerektiğini öğrenmektir.
Bu senaryo, aşağıdaki konu başlıklarını kapsayacak şekilde kurgulanmıştır:
Örnek Metin: (Cemal Süreya veya Edip Cansever'den bir şiir parçası verilir.)
Soru: "Bu şiir parçasında İkinci Yeni şiirine özgü hangi nitelikler görülmektedir? Şairin imgeler üzerinden kurduğu anlam dünyasını açıklayınız."
🔑 Çözüm İpucu: İkinci Yeni'nin özelliklerini (kapalı anlatım, sıradışı imgeler, sözdizimi oyunları, bireyin karmaşık iç dünyası) hatırlayın. Verilen dizelerde bu özelliklerden hangilerinin somut olarak bulunduğunu, imge-anlam ilişkisini kurarak açıklayın.
Örnek: Oğuz Atay'ın Tutunamayanlar veya Yusuf Atılgan'ın Aylak Adam romanından bir parça.
Soru: "Metinden hareketle Selim Işık / C. karakterinin 'tutunamayan' birey olma özelliklerini toplum ve iletişim sorunları bağlamında değerlendiriniz."
🔑 Çözüm İpucu: "Tutunamayan" kavramını tanımlayın. Metindeki karakterin davranışlarını, diyaloglarını ve iç çatışmalarını bu kavramla ilişkilendirerek yorumlayın. Toplumun kalıplarına uyum sağlayamama, yalnızlık, iletişimsizlik temalarını vurgulayın.
Örnek: Franz Kafka'dan Dönüşüm veya Albert Camus'den Yabancı romanından bir parça.
Soru: "Verilen metin parçası, Varoluşçuluk (Egzistansiyalizm) akımının hangi temel fikirlerini yansıtmaktadır? Açıklayınız."
🔑 Çözüm İpucu: Varoluşçuluğun temel kavramlarını (saçmalık, yabancılaşma, özgürlük, seçim, bireyin sorumluluğu) listeleyin. Metindeki olay, karakter davranışı veya söylemleri bu kavramlarla eşleştirerek açıklayın.
Örnek: Bir Türk yazarına ait modernist bir öykü ile bir batılı yazara ait postmodern bir öykü parçası verilir.
Soru: "Verilen iki metni, anlatıcı bakış açısı, zaman kurgusu ve gerçeklik algısı bakımından karşılaştırınız."
🔑 Çözüm İpucu: İki metni ayrı ayrı inceleyip:
Bu senaryo, edebiyatı sadece bilgi olarak değil, yorumlama ve analiz etme becerisi olarak ölçmeyi hedefler. Bol bol farklı metinler okuyup, yazarın dilini, üslubunu ve vermek istediği mesajı çözümlemeye çalışarak pratik yapmanız, sınavdaki başarınızı doğrudan artıracaktır. Hepinize çalışmalarınızda başarılar dilerim.
