Sevgili öğrenciler, MEB'in yeni nesil soru anlayışında senaryo temelli sorular önemli bir yer tutuyor. Bu sorular, kimya konularını günlük hayat, endüstriyel uygulamalar veya bilimsel araştırma senaryoları içine yerleştirerek sizden bilgiyi analiz etme, yorumlama ve sentezleme becerisi bekler. 8. senaryo genellikle kimyasal tepkimelerde enerji, tepkime hızı ve kimya endüstrisi konularını kapsayan bir bağlam sunar.
Senaryoda verilen görsel, grafik, tablo veya metni tam anlamadan soruyu çözmeye çalışmayın. Önce bağlamı kavrayın.
Senaryoda anlatılan durumun hangi kimya ünitesi ve kavramıyla ilgili olduğunu belirleyin.
"Bir kimya fabrikasında amonyak (NH₃) üretimi için Haber-Bosch prosesi kullanılmaktadır. Tepkime: N₂(g) + 3H₂(g) ⇌ 2NH₃(g) şeklindedir. Fabrika mühendisleri, üretimi artırmak için sıcaklık ve basınç değişimlerinin dengeye etkisini incelemektedir."
Soru: "Mühendislerin amonyak verimini artırmak için sıcaklığı düşürmeyi ve basıncı artırmayı planlamasının kimya bilimi açısından gerekçesi nedir?"
Çözüm: Bu bir kimyasal denge sorusudur. Amonyak sentezi ekzotermik bir tepkimedir (ΔH < 0). Le Chatelier ilkesine göre:
Bu nedenle mühendislerin planı kimya bilimine uygundur.
Senaryolarda sıklıkla tepkime hızı-sıcaklık veya denge verimi-basınç grafikleri verilir.
Grafik: Bir tepkimenin farklı sıcaklıklardaki hız değerleri.
Soru: "Grafiğe göre tepkime hızının sıcaklıkla artmasının moleküler düzeyde nedeni nedir?"
Cevap: Sıcaklık artışı, moleküllerin ortalama kinetik enerjisini artırır. Bu, etkin çarpışma sayısını ve aktivasyon enerjisini aşan molekül oranını artırarak tepkime hızını yükseltir.
1. Tanım ve kavramları netleştirin (Entalpi, aktivasyon enerjisi, katalizör, denge sabiti).
2. Formülleri ve birim dönüşümlerini tekrar edin.
3. MEB'in örnek sorularından ve önceki yılların yazılı sorularından benzer senaryoları inceleyin.
4. Zaman yönetimi için soruyu anlama ve çözme sürenizi optimize edin.
Başarılar dilerim! Unutmayın, senaryo soruları aslında kimyanın gerçek hayattaki karşılığını görmenizi sağlayan fırsatlardır. 🌟