Nasreddin Hoca, çok eski zamanlarda yaşamış, insanlara güldürerek düşündüren bilge bir insandır. Onun kısa ve komik hikayelerine fıkra denir.
Bir gün Nasreddin Hoca, zengin bir adamın davetine gitmiş. Üzerinde eski ve yıpranmış kıyafetler varmış. Kimse onunla ilgilenmemiş, yemek bile vermemişler. Hoca eve gidip en güzel kürkünü giymiş ve tekrar davete gitmiş. Bu sefer herkes ona gülümsemiş, en güzel yemekleri önüne koymuşlar. Hoca bu duruma çok şaşırmış. Kürkünün kolunu yemek tabağının üzerine uzatmış ve: "Ye kürküm ye!" demiş. Herkes şaşırmış, "Hoca, kürk yemek yemez ki!" demişler. Hoca da: "Asıl yemek yiyen ben değil miyim? Ama siz beni değil, kürkümü ağırladınız!" demiş.
Küçük Nasreddin, bir gün eline biraz harçlık geçirmiş. Hemen pazara koşmuş. Pazarda renk renk, sesli sesli oyuncaklar gözünü almış. En çok da bir düdük hoşuna gitmiş. Parasını verip düdüğü almış ve sürekli öttürerek evine dönmüş. Ailesi, "O parayla daha güzel ve faydalı şeyler alabilirdin, sadece bir düdük aldın" deyince, Nasreddin: "Ben paramı verdim ve istediğim düdüğü aldım. Parayı veren düdüğü çalar!" demiş.
1. Aşağıdaki cümlelerdeki boşlukları uygun kelimelerle doldurunuz.
Nasreddin Hoca, fıkraları ile insanlara ders veren bir ______________'dır.
"Ya Tutarsa" fıkrasında Hoca, gölde ______________ yoğurt çalmaya çalışır.
Fıkralar genellikle güldürürken ______________.
2. Aşağıdaki Nasreddin Hoca fıkralarını, konularıyla eşleştiriniz.
3. Aşağıdaki ifadelerin doğru mu (D), yanlış mı (Y) olduğunu belirtiniz.
( ) Nasreddin Hoca'nın fıkralarında eşeği sıkça yer alır.
( ) "Kazan Doğurdu" fıkrasında Hoca, komşusundan büyük kazanı geri vermiştir.
( ) Fıkralar sadece güldürmek için anlatılır, bir mesaj içermez.
4. "Ya Tutarsa" fıkrasında Nasreddin Hoca'nın yaptığı davranış hakkında ne düşünüyorsun? Bu davranış doğru mudur? Neden?
5. Sen olsaydın, komşunun tavuğu her gün bir altın yumurtlasaydı ne yapardın? Nedenini açıkla.
6. "Eşeğe Neden Ters Biniyorsun?" fıkrasında Hoca, insanların kendisiyle ilgilenmesini istemediği için eşeğe ters biner. Bu durum Hoca'nın hangi özelliğini gösterir?
A) Tembelliğini
B) İnatçılığını
C) Pratik zekâsını
D) Korkaklığını
Cevaplar:
1: bilge, yoğurt, düşündürür
2: 1-C, 2-A, 3-B
3: D, Y, Y
4: (Öğrenci cevabı)
5: (Öğrenci cevabı)
6: C
Soru 1: Nasreddin Hoca bir gün komşusundan bir kazan istemiş. Komşusu da kazanı vermiş. Bir hafta sonra Hoca, kazanın içine küçük bir tencere koyup geri getirmiş. Komşusu şaşırarak, "Hoca, bu küçük tencere de ne?" diye sormuş. Nasreddin Hoca da, "Kazanın doğurdu da ondan!" demiş. Bir süre sonra Hoca yine kazanı istemiş. Komşusu hemen vermiş. Ama bu sefer Hoca kazanı geri getirmemiş. Komşusu gidip, "Hoca, kazanım nerede?" demiş. Nasreddin Hoca üzüntülü bir sesle, "Kazananız öldü!" demiş.
Bu fıkraya göre, Nasreddin Hoca'nın "Kazananız öldü!" demesinin asıl nedeni nedir?
a) Kazanın gerçekten kaybolduğunu düşünmesi
b) Komşusuna bir şaka yapmak istemesi
c) Kazanı geri vermek istememesi
Cevap: c
Çözüm: Hoca, daha önce kazanın doğurduğu şakasını yapmıştı. Komşusu bu şakayı kabul ettiği için, Hoca bu sefer de "Kazan öldü." diyerek kazanı geri vermek istemediğini komik bir şekilde anlatmıştır.
Soru 2: Nasreddin Hoca bir gün eşeğine ters binmiş. Görenler, "Hoca, neden eşeğe ters biniyorsun?" diye sormuş. Hoca da onlara, "Ben ters binmiyorum, eşek ters gidiyor!" demiş.
Hoca'nın bu cevabı vermesinin sebebi aşağıdakilerden hangisi olabilir?
a) Eşeğin yönünü değiştirmek istemesi
b) Kendi yaptığı hatayı kabul etmek istememesi
c) Eşeğin hasta olduğunu düşünmesi
Cevap: b
Çözüm: Hoca, eşeğe ters bindiği için insanların dikkatini çekmiştir. Kendi hatasını kabul etmek yerine, suçu eşeğin üzerine atarak komik bir durum yaratmıştır.
Soru 3: Nasreddin Hoca'nın evinin bahçesinde bir gün bir kaz ötmeye başlamış. Ses çok yüksek çıktığı için Hoca rahatsız olmuş. Hemen kazın boynunu sıkmış ve, "Biraz daha sessiz ol!" demiş. Tabii ki kaz ses çıkaramaz olmuş. Eşi Hoca'ya, "Kaz neden ötmüyor?" diye sorunca, Hoca, "Ona biraz susmasını söyledim," demiş.
Bu fıkrada Nasreddin Hoca'nın yaptığı davranış onun hangi özelliğini gösterir?
a) Hayvanları çok sevdiğini
b) Olaylara pratik çözümler bulmaya çalıştığını
c) Bazen şakalarının istemeden zarar verebileceğini
Cevap: c
Çözüm: Hoca, kazın sesinden kurtulmak için komik ama aynı zamanda kaza zarar veren bir çözüm bulmuştur. Bu da onun şakalarının bazen istemeden sonuçlar doğurabileceğini gösterir.
Soru 4: Nasreddin Hoca bir akşam evinin damında otururken, damdan düşmek üzere olan bir adam görmüş. Hoca hemen içeri koşmuş ve eline bir ibrik su almış. Sonra dışarı çıkıp, "Su getirdim, su!" diye bağırmaya başlamış. Etraftakiler şaşırarak, "Hoca, adam düşmek üzere, ona suyun ne faydası var?" diye sormuş. Hoca, "Ben onu düşerken görmedim. Düştükten sonra ağzı burnu toz olunca, su içmek isteyebilir diye hazırlık yapıyorum," demiş.
Hoca'nın bu fıkradaki davranışı onun hangi özelliğini en iyi şekilde anlatır?
a) İnsanlara yardım etmeyi sevdiğini
b) Olaylara farklı ve komik bir açıdan baktığını
c) Çok tedbirli bir insan olduğunu
Cevap: b
Çözüm: Hoca, acil bir durumda herkesin aklına gelmeyecek, beklenmedik ve komik bir davranış sergilemiştir. Bu onun olaylara her zaman alışılmadık bir pencereden baktığını gösterir.
