2. sınıf Türkçe sesteş (eş sesli) kelimeler konu anlatımı ve etkinlikler

Question

Bu konuyu anlamakta biraz zorlanıyorum. Bir kelimenin nasıl hem farklı anlamlara gelebileceğini hem de yazılışının aynı olduğunu kavramak karışık geliyor. Örneklerle pekiştirebileceğim basit etkinlikler arıyorum.

Answer 1

2. Sınıf Türkçe Sesteş (Eş Sesli) Kelimeler Çözümlü Test Soruları

Soru 1: Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "yüz" kelimesi farklı bir anlamda kullanılmıştır?
a) Yüz metre koşuda birinci oldu.
b) Yüz lira para biriktirdi.
c) Sabunla yüzünü güzelce yıkadı.
Cevap: c
Çözüm: "a" ve "b" seçeneklerinde "yüz" sayı anlamındadır. "c" seçeneğinde ise vücudumuzun bir bölümü olan "yüz" anlamında kullanılmıştır.

Soru 2: Elif, "Yazın çok güzel geçti." cümlesini kurdu. Aşağıdakilerden hangisi bu cümledeki "yaz" kelimesiyle aynı anlama gelen bir cümledir?
a) Bu yazı çok güzel olmuş.
b) Defterine adını yaz.
c) Yaz mevsiminde denize gideriz.
Cevap: c
Çözüm: Sorudaki cümlede "yaz" kelimesi mevsim anlamında kullanılmıştır. "c" seçeneğinde de "yaz" kelimesi mevsim anlamındadır. Diğer seçeneklerde ise yazma eylemi anlamı vardır.

Soru 3: "Gül" kelimesi, "Bahçedeki gül çok güzel kokuyor." cümlesinde çiçek anlamındadır. Bu kelime aşağıdaki cümlelerin hangisinde farklı bir anlamda kullanılmıştır?
a) Bebek, annesini görünce neşeyle gül.
b) Annem en çok kırmızı gül sever.
c) Gül dalından koparılmış.
Cevap: a
Çözüm: "b" ve "c" seçeneklerinde "gül" kelimesi çiçek anlamındadır. "a" seçeneğinde ise bir davranış, yani "gülmek" eylemi anlamında kullanılmıştır.

Answer 2

Sesteş (Eş Sesli) Kelimeler

Bazı kelimeler vardır, yazılışları ve okunuşları aynı ama anlamları farklıdır. İşte bunlara sesteş ya da eş sesli kelimeler diyoruz.

Örneğin, "yüz" kelimesini düşünelim:

• Yüzmek için havuza girdi. (Buradaki "yüz", suda hareket etmek anlamında.)
• Dedesinin yüzüne baktı. (Buradaki "yüz", başımızın ön kısmı, çehre anlamında.)
• Sınıfımız yüz kişilik. (Buradaki "yüz", 100 sayısı anlamında.)

Gördüğün gibi, aynı "yüz" kelimesi üç farklı anlamda kullanılabiliyor.

Başka Örnekler

• Gül:
  • Bahçedeki kırmızı gül çok güzel. (çiçek)
  • Komik bir şey duyunca çok güldü. (kahkaha atmak)
• Yaz:
  • Yaz mevsiminde denize gideriz. (mevsim)
  • Defterine adını yaz. (kalemle yazmak)
• Kır:
  • Hafta sonu kırda piknik yaptık. (açık arazi)
  • Lütfen kalemimi kırma. (iki parçaya ayırmak)

Etkinlik Zamanı!

Etkinlik 1: Aşağıdaki cümlelerdeki altı çizili sesteş kelimelerin hangi anlamda kullanıldığını bulalım.

• Dedem bana eski bir saat hediye etti. (Zamanı gösteren alet / Altmış dakika)
• Bu dil çok lezzetli olmuş. (Organ / Konuşma biçimi)
• Kardeşim çayına üç şeker attı. (Tatlı yiyecek / "Lütfen" anlamında nazik söz)

Etkinlik 2: Aşağıdaki sesteş kelimeleri, verilen iki farklı anlama gelecek şekbirde cümle içinde kullanalım.

• Bin:
  • Cümle 1 (1000 sayısı): ..........................................................................
  • Cümle 2 (üzerine çıkmak): .....................................................................
• Kaz:
  • Cümle 1 (hayvan): ................................................................................
  • Cümle 2 (toprağı kazmak): ....................................................................

Etkinlik 3: Aşağıdaki kelimelerden hangisi sesteş kelime değildir? İşaretleyelim.

• () Kitap - Kalem
• () Bağ - Bağ
• () Çay - Çay
• () Ben - Ben

Answer 3

2. Sınıf Türkçe Sesteş (Eş Sesli) Kelimeler Çalışma Kağıdı ve Etkinlikler

A. Boşluk Doldurma

1. Aynı şekilde yazılıp farklı anlamlara gelen kelimelere _______________ kelimeler denir.

2. "Kır" kelimesi hem bir renk hem de ________________ anlamına gelir.

3. "Yüz" kelimesi hem sayı olan 100 hem de ________________ anlamında kullanılır.

B. Eşleştirme

Aşağıdaki sesteş kelimeleri anlamlarıyla eşleştirin.

• 1. Yüz
• 2. Gül
• 3. Bağ
• 4. Çay
• A. İçecek / Akarsu
• B. Meyve bahçesi / Bağlamak
• C. Sayı / Yüz organı
• D. Çiçek / Gülmek

C. Doğru / Yanlış

1. ( ) "El" kelimesi hem organ hem de "yabancı" anlamına gelir.

2. ( ) "Kaz" kelimesi hem bir hayvan hem de "kazmak" fiilidir.

3. ( ) "Yaz" kelimesi sadece mevsim adıdır, başka anlamı yoktur.

D. Açık Uçlu Sorular

1. "At" kelimesinin iki farklı anlamını yazınız.

2. "Bin" kelimesinin iki farklı anlamını yazınız.

E. Kısa Test

1. Aşağıdaki kelimelerden hangisi sesteş (eş sesli) bir kelime değildir?

A) Kalem

B) Yüz

C) Bağ

D) Gül

2. "Kır" kelimesi aşağıdaki anlamlardan hangilerine sahiptir?

A) Renk / Kırmak fiili

B) Şehir / Kırmak fiili

C) Renk / Kırsal alan

D) Kırsal alan / Kırmak fiili

Cevaplar:

A.1: sesteş (eş sesli), A.2: kırsal alan, A.3: yüz organı

B.1-C, B.2-D, B.3-B, B.4-A

C.1: D, C.2: D, C.3: Y

D.1: Hayvan adı / Fırlatmak fiili, D.2: Sayı (1000) / Binmek fiili

E.1: A, E.2: C