Kistik fibrozis (KF), vücudumuzdaki bazı salgı bezlerini etkileyen kalıtsal bir hastalıktır. Özellikle akciğerler, pankreas, karaciğer ve bağırsaklarda kalın ve yapışkan bir mukus birikmesine neden olur. Bu durum, solunum problemlerine, sindirim sorunlarına ve diğer sağlık sorunlarına yol açabilir.
Kistik fibrozis, CFTR adı verilen bir gende meydana gelen mutasyonlar sonucu ortaya çıkar. Her bireyde bu genden iki kopya bulunur; biri anneden, diğeri babadan gelir.
Punnett karesi, genetik çaprazlamaları görsel olarak göstermemize ve yavruların genotiplerini tahmin etmemize yardımcı olan bir araçtır.
Hem annenin hem de babanın taşıyıcı (Ff) olduğunu varsayalım. Bu durumda Punnett karesi şöyle olacaktır:
| F | f | |
|---|---|---|
| F | FF | Ff |
| f | Ff | ff |
Bir ebeveynin hasta (ff) ve diğerinin sağlıklı (FF) olduğunu varsayalım. Punnett karesi:
| F | F | |
|---|---|---|
| f | Ff | Ff |
| f | Ff | Ff |
Bir ebeveynin hasta (ff) ve diğerinin taşıyıcı (Ff) olduğunu varsayalım. Punnett karesi:
| F | f | |
|---|---|---|
| f | Ff | ff |
| f | Ff | ff |
Punnett karesi, genetik olasılıkları anlamak için harika bir araçtır. Kistik fibrozis gibi kalıtsal hastalıkların genetik geçişini anlamak, ailelerin riskleri değerlendirmesine ve bilinçli kararlar vermesine yardımcı olabilir.
