Hücre zarından madde geçişleri iki temel şekilde olur: Pasif taşıma ve aktif taşıma. Pasif taşıma, adından da anlaşılacağı gibi, hücrenin enerji harcamadan gerçekleştirdiği taşıma şeklidir. Bu taşıma, maddelerin çok yoğun oldukları ortamdan az yoğun oldukları ortama doğru, yani konsantrasyon farkı doğrultusunda gerçekleşir.
Basit difüzyon, maddelerin hücre zarından doğrudan geçişidir. Genellikle küçük ve polar olmayan (yağda çözünen) maddeler bu şekilde taşınır. Örneğin, oksijen ($O_2$) ve karbondioksit ($CO_2$) gibi gazlar basit difüzyon ile hücre zarından kolayca geçebilirler.
Kolaylaştırılmış difüzyon, maddelerin hücre zarından taşıyıcı proteinler veya kanal proteinleri yardımıyla geçişidir. Bu taşıma şeklinde de enerji harcanmaz, ancak zar proteinleri taşıma sürecini hızlandırır. Glikoz ve amino asitler gibi büyük ve polar maddeler genellikle kolaylaştırılmış difüzyon ile taşınır.
Ozmoz, suyun yarı geçirgen bir zardan, çok yoğun olduğu ortamdan az yoğun olduğu ortama doğru geçişidir. Suyun hareketi, çözünen madde konsantrasyonundaki farklılıklardan kaynaklanır. Ozmoz, hücrelerin su dengesini koruması için hayati öneme sahiptir.
Hücrenin bulunduğu ortama göre ozmoz farklı şekillerde gerçekleşebilir:
Pasif taşıma, hücrenin enerji harcamadan madde alışverişi yapmasını sağlayan önemli bir süreçtir. Basit difüzyon, kolaylaştırılmış difüzyon ve ozmoz olmak üzere üç temel çeşidi bulunur. Her bir taşıma şekli, farklı maddelerin hücre zarından geçişini mümkün kılar ve hücrenin sağlıklı bir şekilde çalışmasına katkıda bulunur.
