🌊 2026 TYT Coğrafya: Türkiye'deki Kıyı Tipleri ve Görüldükleri Yerler
Türkiye'nin kıyıları, farklı jeolojik yapılar, iklim özellikleri ve deniz hareketleri sayesinde oldukça çeşitlidir. Bu çeşitlilik, farklı kıyı tiplerinin oluşmasına neden olmuştur. İşte Türkiye'de görülen başlıca kıyı tipleri ve nerede bulundukları:
🏖️ Ege Kıyı Tipi (Enine Kıyılar)
- 🍇 Özellikleri: Dağların denize dik uzandığı, girintili çıkıntılı kıyı şeridine sahip, koy ve körfezlerin bol olduğu bir kıyı tipidir. Adaların ve yarımadaların çokça bulunduğu bu kıyı tipinde, deniz ulaşımı ve turizm gelişmiştir.
- 📍 Görüldüğü Yerler: Ege Bölgesi kıyıları (İzmir, Aydın, Muğla)
⛰️ Akdeniz Kıyı Tipi (Boyuna Kıyılar)
- 🍋 Özellikleri: Dağların denize paralel uzandığı, kıyı şeridinin daha düz olduğu, koy ve körfezlerin daha az bulunduğu bir kıyı tipidir. Ulaşım zordur, doğal limanlar azdır.
- 📍 Görüldüğü Yerler: Akdeniz Bölgesi kıyıları (Antalya, Mersin)
🏞️ Karadeniz Kıyı Tipi
- 🐟 Özellikleri: Dağların denize paralel uzandığı, ancak kıyı şeridinin daha dik ve engebeli olduğu bir kıyı tipidir. Falezler (yüksek kıyılar) yaygındır.
- 📍 Görüldüğü Yerler: Karadeniz Bölgesi kıyıları (Trabzon, Rize)
🏝️ Ria Kıyı Tipi
- ⛵ Özellikleri: Akarsu vadilerinin deniz suları altında kalmasıyla oluşan kıyı tipidir. İstanbul ve Çanakkale boğazları tipik örnektir.
- 📍 Görüldüğü Yerler: İstanbul Boğazı, Çanakkale Boğazı, Güneybatı Ege kıyıları (özellikle Datça Yarımadası)
🌊 Dalmaçya Kıyı Tipi
- 💎 Özellikleri: Dağların denize paralel uzandığı ve kıyıya yakın adaların bulunduğu bir kıyı tipidir. Adriyatik Denizi kıyılarında yaygındır.
- 📍 Görüldüğü Yerler: Kaş ve Finike arasındaki kıyı şeridi (Antalya)
delta Kıyı Tipi
- 🌱 Özellikleri: Akarsuların taşıdığı alüvyonların deniz veya göl ağzında birikmesiyle oluşan ovalardır.
- 📍 Görüldüğü Yerler: Çukurova (Seyhan ve Ceyhan nehirleri), Bafra Ovası (Kızılırmak), Çarşamba Ovası (Yeşilırmak), Silifke Ovası (Göksu Nehri)
Halicli Kıyı Tipi
- 🌍 Özellikleri: Gel-git etkisinin güçlü olduğu yerlerde, akarsu ağızlarının genişlemesiyle oluşan kıyı tipidir. Türkiye'de gel-git genliği az olduğu için belirgin örnekleri bulunmaz.
- 📍 Görüldüğü Yerler: Türkiye'de belirgin örnekleri olmamakla birlikte, gel-git etkisinin zayıf olduğu bazı bölgelerde görülebilir.
