2026 TYT Kimya Mol Hesaplama Yöntemleri Nelerdir?

Question

Mol hesaplama yöntemleri çok karışık geliyor. Hangi formülü ne zaman kullanacağımı şaşırıyorum. Acaba bu konuda pratik yapabileceğim kolay yöntemler var mı?

Answer 1

🧪 2026 TYT Kimya: Mol Hesaplama Yöntemleri

Kimya dersinin en önemli konularından biri olan "mol" kavramı, 2026 TYT'de de karşımıza çıkacak. Mol, atomlar, moleküller ve iyonlar gibi çok küçük tanecikleri saymamızı kolaylaştıran bir birimdir. Gelin, mol hesaplamalarını nasıl yapacağımıza birlikte göz atalım!

⚖️ Mol Kavramı ve Önemi

Mol, tıpkı "düzine"nin 12 taneyi ifade etmesi gibi, belirli sayıda taneciği ifade eden bir birimdir. 1 mol, 6.022 x 10²³ tane tanecik içerir. Bu sayıya Avogadro sayısı denir ve kısaca $N_A$ ile gösterilir.

• ⚛️ Neden Mol Kullanıyoruz? Çünkü atomlar ve moleküller o kadar küçüktür ki, tek tek saymak imkansızdır. Mol sayesinde, laboratuvarda tartabileceğimiz gramlarla, atomik düzeydeki tanecik sayıları arasında bir bağlantı kurabiliriz.
• 🧪 Molün Sembolü: "n" harfi ile gösterilir. Örneğin, n = 2 mol, 2 mol madde anlamına gelir.

🔢 Mol Hesaplama Yöntemleri

Mol hesaplamaları için farklı yöntemler kullanabiliriz. Bunlar, maddenin türüne (atomik, moleküler, gaz vb.) ve verilen bilgilere göre değişir.

🧮 Kütle ile Mol Hesaplama

Eğer bir maddenin kütlesi (gram cinsinden) verilmişse, mol sayısını bulmak için şu formülü kullanırız:

$n = \frac{m}{M}$

• ⚖️ m: Maddenin kütlesi (gram)
• ⚛️ M: Maddenin molar kütlesi (gram/mol). Molar kütle, periyodik tabloda elementlerin altında yazan atom kütlelerinin toplamıdır. Örneğin, suyun (H₂O) molar kütlesi: 2(1) + 16 = 18 g/mol

Örnek: 36 gram su (H₂O) kaç moldür?

Çözüm:

$n = \frac{36 \text{ g}}{18 \text{ g/mol}} = 2 \text{ mol}$

🎈 Hacim ile Mol Hesaplama (Normal Koşullar - NK)

Normal koşullar (NK), 0°C (273 K) sıcaklık ve 1 atm basınç demektir. Normal koşullarda, tüm gazların 1 molü 22.4 litre hacim kaplar. Bu bilgiyle, gazların hacimlerinden mol sayılarını hesaplayabiliriz.

$n = \frac{V}{22.4}$

• 📏 V: Gazın hacmi (litre)

Örnek: Normal koşullarda 44.8 litre hacim kaplayan oksijen gazı (O₂) kaç moldür?

Çözüm:

$n = \frac{44.8 \text{ L}}{22.4 \text{ L/mol}} = 2 \text{ mol}$

🔢 Tanecik Sayısı ile Mol Hesaplama

Eğer bir maddenin tanecik sayısı (atom, molekül, iyon vb.) verilmişse, mol sayısını bulmak için Avogadro sayısını kullanırız:

$n = \frac{N}{N_A}$

• ✨ N: Tanecik sayısı
• 🧪 $N_A$: Avogadro sayısı (6.022 x 10²³)

Örnek: 12.044 x 10²³ tane hidrojen atomu kaç moldür?

Çözüm:

$n = \frac{12.044 \times 10^{23}}{6.022 \times 10^{23} \text{ mol}^{-1}} = 2 \text{ mol}$

📝 Özet

• ⚛️ Mol, kimyada madde miktarını ifade eden bir birimdir.
• ⚖️ Kütle, hacim (NK) ve tanecik sayısı gibi farklı bilgilerle mol hesaplaması yapılabilir.
• 🧪 Mol hesaplamaları, kimyasal reaksiyonları anlamak ve denkleştirmek için çok önemlidir.

Umarım bu bilgiler, 2026 TYT Kimya sınavında mol hesaplama sorularını çözmenize yardımcı olur. Başarılar!