⚔️ Millî Mücadele Dönemi Dış Politikası (1919-1922)
Millî Mücadele Dönemi, Osmanlı İmparatorluğu'nun yıkılmasının ardından Türk milletinin bağımsızlık savaşı verdiği yıllardır. Bu dönemdeki dış politika, yeni kurulacak Türk devletinin temellerini atmayı amaçlamıştır.
- 🤝 Amaç: Ülkenin bağımsızlığını korumak ve yeni Türk devletinin uluslararası alanda tanınmasını sağlamak.
- 🎯 Temel İlke: Tam bağımsızlık.
- 🗺️ Önemli Gelişmeler:
- 📜 Amasya Protokolü (1919): Temsil Heyeti'nin İstanbul Hükümeti ile yaptığı ilk resmi görüşmedir.
- 🇷🇺 Moskova Antlaşması (1921): Sovyet Rusya ile imzalanan bu antlaşma ile iki ülke birbirini tanımış ve Türkiye, doğu sınırlarını güvence altına almıştır.
- 🇮🇹 🇫🇷 İtilaf Devletleri ile İlişkiler: İtilaf Devletleri ile diplomatik temaslar kurulmaya çalışılmış, ancak temel amaç bağımsızlık koşulundan ödün vermemektir.
- 🔑 Kilit Kavramlar: Misak-ı Millî, manda ve himaye karşıtlığı.
🇹🇷 Atatürk Dönemi Dış Politikası (1923-1938)
Atatürk Dönemi dış politikası, Millî Mücadele'nin kazanılmasının ardından Türkiye Cumhuriyeti'nin uluslararası arenadaki yerini sağlamlaştırmayı hedeflemiştir. Bu dönemde, barışçıl ve işbirlikçi bir dış politika izlenmiştir.
- 🤝 Amaç: Cumhuriyetin bağımsızlığını ve güvenliğini koruyarak, bölgesinde ve dünyada barışa katkıda bulunmak.
- 🎯 Temel İlkeler:
- 🌍 Yurtta Sulh, Cihanda Sulh: Barışçıl bir dış politika anlayışını ifade eder.
- 🤝 Mütekabiliyet: Karşılıklılık ilkesi, diğer devletlerle ilişkilerde eşitliği gözetmeyi amaçlar.
- ⚖️ Uluslararası Hukuka Saygı: Uluslararası anlaşmalara ve hukuka uygun davranmak.
- 🗺️ Önemli Gelişmeler:
- 📜 Lozan Barış Antlaşması (1923): Türkiye'nin bağımsızlığını uluslararası alanda tescil ettiren antlaşmadır.
- 🤝 Milletler Cemiyeti'ne Giriş (1932): Türkiye'nin uluslararası işbirliğine katılımının bir göstergesidir.
- 🤝 Balkan Antantı (1934) ve Sadabat Paktı (1937): Bölgesel işbirliği ve güvenliği sağlamaya yönelik adımlardır.
- 🇹🇷 🇫🇷 Hatay'ın Anavatana Katılması (1939): Diplomatik başarılarla elde edilen önemli bir gelişmedir.
- 🔑 Kilit Kavramlar: Barış, işbirliği, bölgesel güvenlik, ulusal çıkarlar.
❓ İki Dönem Arasındaki Temel Farklar
🎯 Amaç ve Odak Noktası
Millî Mücadele Dönemi'nde dış politika, öncelikle
ülkenin bağımsızlığını kazanmaya odaklanmıştır. Atatürk Dönemi'nde ise
bağımsızlığın korunması,
ülkenin modernleştirilmesi ve
bölgesel barışın sağlanması hedeflenmiştir.
⚔️ Yöntem ve Uygulamalar
Millî Mücadele Dönemi'nde daha çok
askeri ve siyasi mücadele ön plandayken, Atatürk Dönemi'nde
diplomasi,
uluslararası hukuk ve
işbirliği ön plana çıkmıştır.
🤝 Uluslararası İlişkiler
Millî Mücadele Dönemi'nde ilişkiler daha çok
ihtiyaçlara yönelik ve
geçici ittifaklar üzerine kuruluyken, Atatürk Dönemi'nde
kalıcı dostluklar ve
çok taraflı işbirlikleri geliştirilmeye çalışılmıştır.
🌍 Uluslararası Konum
Millî Mücadele Dönemi'nde
yeni kurulmakta olan ve tanınma mücadelesi veren bir ülke konumundayken, Atatürk Dönemi'nde
bölgesinde saygın ve
uluslararası alanda etkin bir devlet konumuna gelinmiştir.
