Canlılarda Sistemler
Canlılar, yaşamlarını sürdürebilmek için farklı sistemlere sahiptir. Bu sistemler, vücudumuzdaki organların birlikte çalışmasıyla oluşur. Şimdi bu sistemleri tek tek inceleyelim.
1. Destek ve Hareket Sistemi
Bu sistem, iskelet ve kaslardan oluşur. Vücudumuza şekil verir, dik durmamızı sağlar ve hareket etmemize yardımcı olur.
- İskelet: Kemiklerden oluşur. Vücudun çatısını oluşturur ve iç organları korur.
- Kaslar: İskelete bağlıdır. Kasılıp gevşeyerek hareketi sağlar.
- Eklem: Kemiklerin birleştiği yerdir. Hareketi kolaylaştırır (diz, dirsek).
2. Sindirim Sistemi
Yediğimiz besinlerin vücudumuzun kullanabileceği küçük parçalara ayrılmasını sağlar.
- Ağız: Besinler çiğnenir ve tükürükle karışır.
- Yutak ve Yemek Borusu: Besinleri mideye taşır.
- Mide: Besinler burada bulunan mide öz suyu ile bulamaç haline gelir.
- İnce Bağırsak: Besinlerin en küçük parçalara ayrıldığı ve kana geçtiği yerdir.
- Kalın Bağırsak: Su ve minerallerin emilip, atık maddelerin vücuttan atılmasını sağlar.
3. Dolaşım Sistemi
Vücudumuzda kanın damarlar içinde dolaşmasını sağlayan sistemdir. Besin ve oksijeni hücrelere taşır, atık maddeleri de hücrelerden uzaklaştırır.
- Kalp: Kanı pompalayan organdır.
- Damarlar: Kanın vücutta dolaştığı borulardır (Atardamar, Toplardamar, Kılcal Damar).
- Kan: Plazma, alyuvar, akyuvar ve kan pulcuklarından oluşur. Oksijen taşır, mikroplarla savaşır ve yaraları onarır.
4. Solunum Sistemi
Vücudumuzun ihtiyaç duyduğu oksijeni alıp, atık madde olan karbondioksiti dışarı atmamızı sağlar.
- Burun: Havayı süzer, ısıtır ve nemlendirir.
- Soluk Borusu: Havayı akciğerlere taşır.
- Akciğerler: Kana oksijenin geçtiği ve kandaki karbondioksitin atıldığı organdır.
5. Boşaltım Sistemi
Vücudumuzdaki zararlı ve atık maddeleri dışarı atar.
- Böbrekler: Kanı süzer, atık maddeleri ve fazla suyu idrar olarak ayırır.
- İdrar Kanalı ve İdrar Kesesi: İdrarın vücuttan atılmasını sağlar.
- Deri, Akciğerler, Kalın Bağırsak: Bunlar da terleme, solunum ve dışkılama yoluyla boşaltıma yardımcı olur.
6. Denetleyici ve Düzenleyici Sistemler
Vücudumuzdaki tüm sistemlerin uyum içinde çalışmasını sağlar.
- Sinir Sistemi: Beyin, omurilik ve sinirlerden oluşur. H
