Günlük hayatta bazı sıvıların birbiriyle karıştığını (örneğin su ve sirke), bazılarının ise karışmadığını gözlemlemişsinizdir. Su ve zeytinyağını aynı kabın içine koyduğunuzda, yağın suyun üzerinde toplandığını görürsünüz. Bunun nedeni yoğunluk farkıdır.
Yoğunluk, bir maddenin birim hacminin kütlesidir. Yani, "madde ne kadar sıkı paketlenmiş?" sorusunun cevabıdır. Bir maddenin yoğunluğu şu formülle hesaplanır:
Yoğunluk = Kütle / Hacim
Yoğunluğun birimi genellikle g/cm³ (gram bölü santimetreküp) veya g/mL (gram bölü mililitre) olarak kullanılır.
Birbirine karışmayan iki sıvıyı aynı kaba koyduğumuzda, yoğunluğu küçük olan sıvı üstte, yoğunluğu büyük olan sıvı altta toplanır. Çünkü yoğunluğu büyük olan sıvı daha ağırdır ve dibe batar.
Bir deney tüpüne farklı sıvıları dikkatlice üst üste dökersek, katmanlar oluştuğunu görürüz. En altta en yoğun, en üstte ise en az yoğun sıvı yer alır.
Bu üç sıvıyı aynı kaba koyduğumuzda en altta bal, ortada su, en üstte ise bitkisel yağ katmanı oluşur.
Birbirine karışmayan sıvılar, yoğunluklarına göre sıralanır. Bu ilişki, doğada ve teknolojide birçok alanda karşımıza çıkar. Örneğin, petrol tankerlerinde farklı yakıtların ayrılması veya atık su arıtma tesislerinde yağların suyun üzerinde toplanarak ayrılması bu prensibe dayanır.