Hareket eden bir cismin sürati değişmiyorsa, bu harekete sabit süratli hareket denir. Günlük hayatta bunun birçok örneğini görebiliriz.
Bir cismin sürati, aldığı yolun, bu yolu alması için geçen süreye bölünmesiyle bulunur.
Formülü şu şekildedir:
Sürat = Alınan Yol / Geçen Zaman
Yani bir araba 2 saatte 120 km yol aldıysa, sürati \( \frac{120 \text{ km}}{2 \text{ saat}} = 60 \) km/saattir.
Eğer bir cisim;
o cismin sürati sabittir, yani değişmez.
Örnek:
Sabit süratli hareketi anlamanın en iyi yolu zaman-yol tablosu veya grafiği çizmektir.
Tablo Örneği:
Sabit süratle hareket eden bir bisikletli:
Gördüğün gibi, bisikletli her dakika eşit miktarda (100 metre) yol almaktadır. Bu, onun sabit süratle hareket ettiğini gösterir. Sürati ise 100 m/dakikadır.
Soru 1: Bir bisikletli, 300 metre uzunluğundaki düz bir yolu 60 saniyede sabit süratle tamamlıyor. Bu bisikletlinin sürati kaç m/s'dir?
a) 2 m/s
b) 5 m/s
c) 10 m/s
d) 15 m/s
Cevap: B
Çözüm: Sürat, alınan yolun geçen zamana bölünmesiyle bulunur. Sürat = Yol / Zaman formülünden, 300 m / 60 s = 5 m/s olarak hesaplanır.
Soru 2: Aşağıdaki grafiklerden hangisi sabit süratle hareket eden bir cisme ait olamaz? (Grafiklerde yol-zaman ve sürat-zaman ilişkisi gösterilmiştir.)
a) Zamanla birlikte düzgün artan yol grafiği
b) Zamanla değişmeyen, yatay bir sürat grafiği
c) Zamanla birlikte artan sürat grafiği
d) Zamanla doğru orantılı olarak artan yol grafiği
Cevap: C
Çözüm: Sabit süratli harekette sürat değişmez, bu nedenle sürat-zaman grafiği yatay bir çizgidir. "Zamanla birlikte artan sürat grafiği" ise süratin değiştiğini (ivmelendiğini) gösterir ve sabit süratli hareketi temsil edemez.
Soru 3: Sürati 20 m/s olan sabit süratli bir araç, 5 saniyede kaç metre yol alır?
a) 4 m
b) 25 m
c) 50 m
d) 100 m
Cevap: D
Çözüm: Alınan yol, sürat ile zamanın çarpımına eşittir. Yol = Sürat x Zaman formülünden, Yol = 20 m/s x 5 s = 100 metre olarak bulunur.